Een fase 2-studie uitgevoerd door Raymond Scott Turner, MD, PhD, van de Georgetown University School of Medicine (Washington, V.S.), toont aan dat nilotinib, een door de FDA goedgekeurd medicijn voor chronische myeloïde leukemie, biomarkers en cognitieve uitkomsten verbetert bij patiënten met Lewy body dementie (LBD). De resultaten van deze gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde studie zijn gepresenteerd tijdens de 17e Clinical Trials on Alzheimer’s Disease (CTAD) conferentie.
Lewy body dementie is een progressieve hersenziekte die wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van abnormale eiwitophopingen, genaamd Lewy bodies, in de hersencellen. Deze ophopingen verstoren de communicatie tussen zenuwcellen, wat leidt tot cognitieve achteruitgang, motorische problemen en gedragsveranderingen. Symptomen van LBD zijn onder meer wisselende aandacht en alertheid, hallucinaties, traagheid in bewegingen, spierstijfheid en een verstoord slaap-waakritme. Het is na de ziekte van Alzheimer en vasculaire dementie een van de meest voorkomende vormen van dementie, naar schatting verantwoordelijk voor 10-15% van alle gevallen van dementie. In Nederland betekent dit dat ongeveer 15.000 tot 25.000 mensen aan LBD lijden, afhankelijk van de gehanteerde schattingen en de totale populatie van mensen met dementie (ongeveer 290.000 in 2024). LBD wordt vaak pas laat of incorrect gediagnosticeerd, waardoor het werkelijke aantal mogelijk hoger is.
De prognose voor mensen met LBD is over het algemeen ongunstig. De ziekte heeft een progressief verloop, met een gemiddelde levensverwachting van 5-8 jaar na de diagnose. Dit kan variëren afhankelijk van de leeftijd, algehele gezondheid en snelheid van ziekteprogressie. Naast cognitieve achteruitgang kunnen complicaties zoals infecties, slikproblemen en vallen de levensduur en kwaliteit van leven verder beïnvloeden. Er is momenteel geen genezing voor LBD, maar symptomatische behandeling kan helpen om het welzijn tijdelijk te verbeteren.
De studie includeerde 43 volwassenen met DLB die willekeurig werden toegewezen aan een behandeling met nilotinib (200 mg oraal, eenmaal daags) of een placebo gedurende zes maanden. De gemiddelde Montreal Cognitive Assessment (MoCA)-score bij aanvang bedroeg 19 in beide groepen, wat wijst op milde tot matige dementie. De gemiddelde Unified Parkinson’s Disease Rating Scale (UPDRS) Part III-score was eveneens 19, wat mild parkinsonisme aanduidt.
Scores op de MoCA en de Alzheimer’s Disease Cooperative Study-Activities of Daily Living Scale toonden een trend naar verbetering in de nilotinib-groep. Ook rapporteerden mantelzorgers minder gedragsproblemen (zoals prikkelbaarheid en apathie) en minder cognitieve fluctuaties bij patiënten die nilotinib gebruikten.
Nilotinib werd goed verdragen. Bijwerkingen kwamen vaker voor in de placebogroep (74 versus 37; P = 0,54). Dit benadrukt de goede verdraagbaarheid van nilotinib bij een dagelijkse dosis van 200 mg.
De resultaten suggereren dat nilotinib niet alleen veilig is, maar mogelijk ook een ziekte-modificerend effect heeft bij DLB. De significante verbetering in biomarkers en klinische uitkomsten benadrukt het potentieel van tyrosinekinaseremmers bij neurodegeneratieve aandoeningen zoals DLB, de ziekte van Parkinson en Alzheimer. Turner benadrukt dat nilotinib nu als generiek medicijn beschikbaar is, wat verdere studies toegankelijker maakt.
De studie wijst volgens de wetenschappers op de noodzaak van grootschaligere, representatieve onderzoeken om de effectiviteit van nilotinib bij diverse vormen van dementie verder te bevestigen. Tegelijkertijd wordt de rol van combinatiebehandelingen steeds prominenter, zoals werd benadrukt tijdens de CTAD 2024-conferentie. Het onderzoek naar nilotinib biedt hoop voor nieuwe behandelingsstrategieën voor neurodegeneratieve ziekten.
Referentie
Meer informatie over dit onderzoek
