Coronahonden kennen we al, er zijn verschillende onderzoeken geweest die aantonen dat het reukzintuig van honden ziektes kunnen ‘ruiken’. En in diverse landen vinden al experimenten plaats met deze kwispelende sneltesters. Maar de dierenwereld draagt misschien zelfs nog een steentje bij aan het indammen van de pandemie. Startup InsectSense en Wageningen Bioveterinary Research (WBVR) hebben bijen getraind om het virus te herkennen.
Bijen hebben een zeer goed ontwikkeld reukzintuig waarmee ze in staat zijn om bloeiende planten te vinden op kilometers afstand. Wanneer iemand ziek wordt veroorzaakt dat metabolische veranderingen in het lichaam, die zich ook uiten in een geur. Het lag dus voor de hand om aan te nemen dat bijen ook in staat zouden moeten zijn om virale bestanddelen te detecteren.
De Wageningse onderzoekers slaagden erin de bijen te trainen, door ze monsters die met het SARS-CoV-19 virus besmet waren aan te bieden, tegelijk met wat suikerwater. Wanneer er een niet-besmet monster werd aangeboden kregen de bijen geen suikerwater. Zodra de bijen met een besmet monster geconfronteerd werden verwachtten ze een zoete beloning, en staken ze hun tong uit. En daaraan konden de onderzoekers dus zien dat de bijen het virus opgemerkt hadden.
Het onderzoek werd gedaan in het Biosafety lab van Wageningen Bioveterinary Research met meer dan 150 Europese honingbijen –geïmmobiliseerd in speciale harnasjes- in verschillende trainingsopstellingen om de best mogelijke training te bepalen. De monsters in de eerste testrondes waren afkomstig van gezonde of geïnfecteerde nertsen. Meerdere bijen lieten zeer goede resultaten zien en ze konden onderscheid maken tussen de geïnfecteerde monsters en die van gezonde dieren waarbij het aantal vals-positieven en vals-negatieven erg laag waren. Deze goede resultaten waren later ook te zien in testen met monsters van mensen met corona.
Het voordeel van de bijentest is dat hij luttele seconden in beslag neemt. Daarnaast is het een goedkope testmethode, en duurt het in vergelijking met honden veel minder lang om bijen te conditioneren om hun tong uit te steken als ze het coronavirus ruiken. Bijen zijn in een paar minuten te trainen, bij een hond duurt dat weken of maanden.
Intussen heet InsectSense al een prototype ontwikkeld van een machine die automatisch meerdere bijen tegelijk kan trainen en een biosensor waarin getrainde bijen ingezet kunnen worden voor diagnoses. Deze technologie, ‘BeeSense’, kan een zeer goed diagnosesysteem zijn voor ontwikkelingslanden die uitdagingen ervaren op het gebied van infrastructuur en toegang tot hoogtechnologische technologieën, denken de onderzoekers.
Het idee om insecten in te zetten om bepaalde stoffen te detecteren is overigens niet nieuw. In de Verenigde Staten begon het ministerie van Defensie al in de jaren ’90 met het onderzoeken of sprinkhanen, bijen, wespen en motten explosieven en chemische wapens konden detecteren3. Later kwamen daar ook experimenten met medische diagnostiek bij.
Meer informatie
Bezoek de website van Universiteit Wageningen
