Lymfeklierkanker is een vorm van hematologische kanker die ontstaat door een kwaadaardige wildgroei van witte bloedlichaampjes in de lymfeklieren. Jaarlijks komen er in ons land ongeveer 3.600 nieuwe gevallen bij, en in 15% van de gevallen gaat het dan om een Hodgkin lymfoom, ook wel ziekte van Hodgkin genoemd. De overige 85% van de gevallen betreft varianten van non-Hodgkin lymfoom. Dankzij een nieuwe manier van diagnostiek die is ontwikkeld aan Radboudumc in Nijmegen kunnen pathologen de ziekte nu beter opsporen.
Door next-generation sequencing kan uit een biopt van een gezwollen lymfeklier met next-generation sequencing snel het onderscheid tussen een op zich onschuldige ontsteking en een tumor gezien worden. De analyse berust op de DNA code van receptormoleculen op witte bloedcellen. Verschillende witte bloedcellen hebben verschillende soorten van die moleculen, met allemaal een eigen unieke code in het DNA. Bij kanker groeit een enkele witte bloedcel uit tot een tumor. De cellen in een tumor bezitten daarom allemaal dezelfde receptormolecuul en daarmee dezelfde DNA-code, deze cellen vormen in feite een kloon. Bij een ontsteking daarentegen zal de variatie in deze moleculen veel groter zijn. DNA-analyse bepaalt op basis van de diversiteit van de receptormoleculen of een biopt een ontsteking of een tumor bevat.
Bij de conventionele methode kijken laboratoriumspecialisten naar deze variatie op basis van de lengtes van DNA-fragmenten, die de informatie bevatten voor receptormoleculen. De nieuwe test met behulp van next-generation sequencing analyseert het genetisch materiaal in meer detail en dat levert veel specifiekere informatie. Bij Hodgkin lymfoom leidt dat tot een drie tot vier keer betere identificatie van unieke DNA-codes.
De nieuwe methode, die ontwikkeld is binnen het Europese netwerk EuroClonality, komt waarschijnlijk in de loop van het komende jaar beschikbaar voor de standaard diagnostiek in het Radboudumc. Daarnaast werkt het Europese netwerk samen met een bedrijf aan een kant en klare kit voor deze diagnostische test, zodat de methode gemakkelijk verder uitgerold kan worden naar andere ziekenhuizen.
De nieuwe techniek biedt nog een ander voordeel. Het is ook mogelijk om onderscheid te maken tussen nieuwe tumoren of teruggekeerde oude tumoren. Een onderscheid dat van wezenlijk belang is omdat een nieuwe tumor doorgaans geen refractie vertoont en derhalve een minder intensieve behandeling vergt. Met alle gevolgen van dien voor het algemeen welzijn van de patiënt. De nieuwe vorm van diagnostiek kan mogelijk in de toekomst ook van tevoren vaststellen welke patiënten wel of niet op bepaalde behandelingen reageren.
Referentie
Van Bladel DAG, Van den Brand M, Rijntjes J, et al. Clonality assessment and detection of clonal diversity in classic Hodgkin lymphoma by next-generation sequencing of immunoglobulin gene rearrangements. Mod Pathol. 2021 Dec 3. doi: 10.1038/s41379-021-00983-8. Epub ahead of print. PMID: 34862451.
