Ananas is een razend populaire tropische vrucht die oorspronkelijk uit Zuid-Amerika komt en die sinds de 17de eeuw ook in de rest van de wereld als delicatesse geldt. Het woord ananas komt van de Tupi-indianen uit Brazilië, en het betekent zoiets als ‘sublieme vrucht’. De markante gepantserde vrucht van een bromeliasoort is een graag geziene gast op de eettafel, al zorgt zijn verschijning op pizza’s voor eindeloze controverse. Maar ananas is niet alleen lekker: de vrucht heeft ook verschillende gezonde eigenschappen, en sommige daarvan zijn zelfs uniek. En dat is te wijten aan een bijzondere stof: bromelaïne.
Ananas is voor zover bekend de enige voedselbron die de stof bromelaïne bevat. Bromelaïne bevat een mengeling van enzymen, waaronder de eiwitsplitsende proteasen. De stof wordt sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw medicinaal ingezet. Bromelaïne beïnvloedt ontsteking, immuuncellen, celsignalisatie en de bloedstolling en wordt om deze redenen onder meer ingezet bij wondgenezing, als ontstekingsremmer en als pijnstiller.
Het afbreken van eiwitten is waarom ananas zo goed combineert met vleesgerechten: de bromelaïne zorgt ervoor dat het vlees zachter en malser wordt. Dat doet bromelaïne ook binnen in ons lichaam: het zorgt ervoor dat voedsel sneller verteert en dat nutriënten beter door ons systeem opgenomen worden. Een zware maaltijd afsluiten met ananas is dan ook een goed idee. Ananas uit blik heeft dat eiwit afbrekende effect overigens niet, dat gaat verloren zodra de ananas verhit wordt.
Bromelaïne helpt niet alleen een handje bij de spijsvertering, maar heeft ook ontstekingsremmende en zelfs pijnstillende eigenschappen. Ananas nuttigen is dus een goed idee bij een neusverkoudheid maar ook bij brandwonden of gewrichtspijnen. Ook de grote hoeveelheid vitamine C in ananas werkt ontstekingsremmend. Bromelaïne zorgt er ook voor dat de spieren zich sneller herstellen na een stevige inspanning of workout. Daarom zijn sporters vaak erg gesteld op ananas.
Ooit gemerkt dat je bij het eten van verse ananas een tintelend gevoel op je tong of je lippen hebt? Ook dat komt door de bromelaïne. Die stof helpt immers, zoals we net gezien hebben, om eiwitten af te breken en dat geldt dus ook voor ons eigen weefsel. Het is op zich een onschadelijk en tijdelijk effect dat vanzelf overgaat, al kun je er soms wel spruw van krijgen. Zuivel gaat het effect wel tegen, en anders kun je altijd kiezen voor ananas uit blik, die heeft dat effect niet.
Behalve bromelaïne zijn er nog meer redenen om ananas op de menukaart te zetten. Ananas zit bomvol vitaminen en mineralen. Vitamine C, bijvoorbeeld: een ons ananas levert in een klap de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid op. Maar ook vitamine B6 komt veel voor in ananas. Daarnaast bevat ananas een reeks belangrijke mineralen en sporenelementen zoals koper, thiamine, foliumzuur, kalium, magnesium, ijzer, niacine en riboflavine. Het is ook een rijke bron van mangaan, dat een rol speelt bij de botgezondheid, de spijsvertering en bij het stollingsvermogen van het bloed. Een ons ananas bevat driekwart van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid mangaan.
Ananas bevat ook flavonoïden en fenolzuren, bekende antioxidanten die de cellen beschermen tegen de invloed van vrije radicalen. Vrije radicalen zijn agressieve moleculen die schade kunnen veroorzaken aan cellen en weefsels in de vorm van oxidatieve stress. Oxidatieve stress wordt in verband gebracht met een hoger risico op hart- en vaatziekten, kanker en zenuwschade. Ook zijn er aanwijzingen dat vrije radicalen een rol spelen bij verouderingsprocessen. Vrije radicalen ontstaan als onderdeel van het stofwisselingsproces maar kunnen ook van externe bronnen komen zoals roken, straling, luchtvervuiling en zonnebaden.
Kortom: voeg eens wat vaker ananas toe aan je menu. Liefst verse, en als je niet tegen dat rare mondgevoel kunt: uit blik. Desnoods op een pizza…
