Drs. P. van Rijn

NIEUWE RESULTATEN MET CAR T-CELTHERAPIE BIJ RECIDIEF/REFRACTAIR MULTIPEL MYELOOM

CAR T-celtherapie is de laatste jaren in opkomst als nieuwe behandelstrategie bij hematologische aandoeningen. Momenteel zijn twee anti-BCMA CAR T-celbehandelingen goedgekeurd voor de behandeling van recidief refractair multipel myeloom. Over beide behandelingen werden tijdens het EHA congres van dit jaar nieuwe studieresultaten gepresenteerd door dr. Krina Patel (MD Anderson Cancer Center, University of Texas, VS) en prof. dr. Hermann Einsele (Würzburg University Hospital, Duitsland).^1,2

EERSTE T-CELBINDEND BISPECIFIEK ANTILICHAAM ALS NIEUWE BEHANDELOPTIE BIJ DLBCL

Diffuus grootcellig B-cellymfoom (DLBCL) behoort tot de agressieve non-hodgkinlymfomen en wordt als diagnose in Nederland ongeveer 1.500 keer per jaar gesteld.¹ Hoewel in afgelopen jaren nieuwe behandelingen beschikbaar zijn gekomen, blijven de uitkomsten voor patiënten met recidiverende of refractaire ziekte matig, met responspercentages van 20 tot 39% op een eerstelijnsbehandeling met chemo-immunotherapie.² Voor patiënten die recidiveren na chemo-immunotherapie wordt een behandeling in studieverband aanbevolen.³ Bij patiënten met recidiverende of refractaire (R/R) ziekte na twee of meer lijnen met systemische therapie kan chimere antigeenreceptor (CAR) T-celtherapie overwogen worden.³ Er bestaat echter behoefte aan effectieve, goed verdragen en makkelijker toepasbare therapieën. In de fase I/II-studie EPCORE™ NHL-1 liet epcoritamab, een subcutaan toegediend T-celbindend bispecifiek antilichaam, een hoog algeheel responspercentage en goede verdraagbaarheid zien.⁴ Deze resultaten leidden in juli dit jaar tot een positieve opinie van het Europees Medicijnagentschap (EMA) voor epcoritamab.⁵

BEHANDELING VAN SYMPTOMATISCHE ANEMIE BIJ PATIËNTEN MET LAAG RISICO MDS

Transfusies met rode bloedcellen kunnen levensreddend zijn bij patiënten met symptomatische anemie die transfusie-afhankelijk zijn. Toch dienen transfusies bij patiënten met laag risico myelodysplastisch syndroom (LR-MDS) te worden vermeden om zo complicaties te voorkomen, de ziekteprogressie af te remmen en de kwaliteit van leven en algehele overleving van patienten te verbeteren. Tijdens een op 2 oktober jl. door BMS georganiseerde webinar onder leiding van dr. Peter Westerweel (Albert Schweitzer ziekenhuis, Dordrecht) gingen prof. dr. Valeria Santini (Universiteit van Florence, Italië) en dr. Canan Alhan (Amsterdam UMC, locatie VUmc) nader in op de diagnostiek en behandeling van LR-MDS-patiënten met symptomatische anemie, in het bijzonder bij LR-MDS met een SF3B1-mutatie en/of ringsideroblasten.

RECENTE VOORUITGANG IN DOELGERICHTE THERAPIEËN VOOR ACUTE MYELOÏDE LEUKEMIE

In het afgelopen decennium hebben belangrijke ontwikkelingen in de moleculaire biologie van acute myeloïde leukemie (AML) geleid tot meer kennis over de onderliggende pathofysiologie en potentiële therapeutische markers aan het licht gebracht. Als gevolg hiervan is de classificering van AML-subtypes verschoven van een morfologische naar een moleculaire en genetische basis. Na jaren van stagnatie breidt het therapeutisch arsenaal voor AML momenteel snel uit. Behalve het gebruik van laag-intensieve inductietherapie met hypomethylerende geneesmiddelen en venetoclax bij patiënten die niet in aanmerking komen voor intensieve chemotherapie, omvat dit ook de introductie van doelgerichte therapieën voor patiënten met specifieke ‘driver’-mutaties.

AANDACHT VOOR KWALITEIT VAN LEVEN BIJ PATIËNTEN MET POLYCYTHEMIA VERA

Polycythemia vera (PV) gaat gepaard met verminderde kwaliteit van leven, een hoog percentage vasculaire gebeurtenissen en een risico op ziekteontwikkeling. In 2022 heeft het ELN nieuwe aanbevelingen gedaan over de behandeling met cytoreductieve geneesmiddelen.¹ Momenteel is een nieuwe Nederlandse PV-richtlijn in de maak die naar verwachting in 2023 van kracht zal worden. In dit artikel wordt ingegaan op de huidige praktijk rond de behandeling van PV en het belang van vermindering van de symptomenlast voor de kwaliteit van leven van patiënten. In een vraaggesprek deelt dr. Peter Westerweel, internist-hematoloog in het Albert Schweitzer ziekenhuis te Dordrecht, daarover zijn visie.

BEHANDELING MET CONCIZUMAB BIJ PATIËNTEN MET HEMOFILIE EN REMMERS IN DE EXPLORER7-STUDIE

Het huidige onderzoek naar nieuwe behandelingen voor patiënten met hemofilie en remmers richt zich momenteel op niet-factor vervangende behandelingen, die de stolling onafhankelijk van stollingsfactoren kunnen bevorderen of die antistollingsroutes kunnen remmen. Door subcutane profylaxe kan de behandellast voor deze patiënten worden verminderd ten opzichte van bestaande intraveneuze behandelingen. In de explorer7-studie is de werkzaamheid en veiligheid van subcutane profylaxe met concizumab onderzocht bij patiënten met hemofilie A en B en remmers.

IDH1-REMMING MET IVOSIDENIB BIJ NIEUW GEDIAGNOSTICEERDE PATIËNTEN MET ACUTE MYELOÏDE LEUKEMIE NIET FIT VOOR INTENSIEVE CHEMOTHERAPIE

IDH-MUTATIES BIJ AML

Isocitraat dehydrogenase 1 en 2 (IDH1/2) zijn enzymen die een sleutelrol vervullen bij diverse cellulaire functies, waaronder regulering van het koolhydraatmetabolisme, epigenetica, differentiatie en DNA-herstel. IDH1/2-mutaties worden beschouwd als eerste of ten minste vroege manifestaties bij het ontstaan van IDH1/2 gemuteerde AML en veroorzaken een blokkade van de myeloïde differentiatie. Gerichte behandeling van IDH1/2-mutante AML-cellen met IDH1/2-remmers leidt tot een sterke afname van de vorming van oncometaboliet D-2-HG en op celniveau tot inductie van myeloïde differentiatie. (zie Figuur 1) Eén van de logische bijwerkingen van IDH1/2-remmers is dan ook het differentiatiesyndroom, dat voorkomt bij ongeveer 15% van de behandelde patiënten.^3-6