Voor mensen die de diagnose kanker te horen krijgen verandert het leven vaak radicaal. Er is dan ook een grote behoefte aan psychosociale zorg voor mensen die te maken hebben met kanker, zowel tijdens als na het ziekteproces. IPSO is de landelijke koepelorganisatie van Centra voor leven met en na kanker, met 81 locaties. Het blijkt echter dat veel zorgverleners niet of nauwelijks van het bestaan van deze centra op de hoogte zijn, en dat het ontbreekt aan structurele financiële ondersteuning. Dat zijn de uitkomsten van een studie onder de naam ‘Hulp vragen, hulp krijgen’, die in opdracht van IPSO is uitgevoerd door dr. Sander de Hosson, longarts aan het Wilhelmina Ziekenhuis in Assen.
IPSO directeur Sonja Robben: “Psychosociale zorg voor mensen geraakt door kanker is onmisbaar, zeker in een samenleving waar het aantal mensen met kanker toeneemt. De Centra voor leven met en na kanker kunnen deze zorg bieden. Daarvoor is het nodig dat de zorgverlener naar ons verwijst en er structurele financiële ondersteuning komt om dit laagdrempelig en kosteloos te blijven aanbieden.”
De studie door De Hosson laat zien dat psychosociale zorg nog geen structureel onderdeel vormt van de oncologische ziekenhuiszorg. Een derde van de 145 ondervraagde zorgverleners is niet bekend met een IPSO centrum in de regio. Slechts 10% van de zorgverleners geeft aan het IPSO centrum in de regio altijd te benoemen in het gesprek met de patiënt wanneer het over psychosociale zorg gaat.
Sonja Robben ziet dat patiënten hierdoor een belangrijk deel van de zorg missen, dat hen kan helpen in het ziekte- en genezingsproces. “Het is in het belang van de patiënt dat hij gewezen wordt op het bestaan van de centra en dat de samenwerking tussen de formele en informele zorgverleners in de regio wordt versterkt. De centra zijn kosteloos, zonder afspraak of verwijzing te bezoeken en om deze zorg te verankeren is financiële ondersteuning hard nodig.”
De Hosson herkent zelf het feit dat de zorgverlener weinig tijd heeft om psychosociale zorg te bespreken met zijn kankerpatiënten. “Het gesprek met de patiënt gaat toch vooral over de behandeling, terwijl psychosociale zorg net zo belangrijk is. Laagdrempelige informele zorg van buiten het ziekenhuis is onmisbaar. Een duidelijk aanspreekpunt vanuit het ziekenhuis naar het IPSO centrum in de regio kan helpen om de zorg voor mensen met kanker verder te versterken.”
Een regelmatig bezoek aan een Centrum voor leven met en na kanker heeft een positieve impact op het welzijn van mensen met kanker, hun naasten en nabestaanden. Sonja Robben licht toe: “Recent onderzoek van Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten organisaties (NFK) laat zien dat ruim een derde van de mensen met kanker zich vaak eenzaam en niet begrepen voelt of vaker klachten ervaart als depressie of angst. Juist de informele zorg vanuit een IPSO centrum heeft een positieve impact op het welzijn van deze mensen. Dit blijkt zowel uit een eerder onderzoek onder gasten van de IPSO centra als uit dit onderzoek onder zorgverleners. Minder eenzaamheid, beter leren omgaan met angsten en gevolgen van de ziekte, betere psychische gezondheid en weer zingeving aan het leven zijn aspecten die door zowel mensen met kanker als zorgverleners in de oncologie worden genoemd als verbeteringen na het bezoeken van een IPSO centrum. En dit is belangrijk, want dit leidt uiteindelijk tot een betere kwaliteit van leven én minder zorggebruik van bijvoorbeeld de huisarts en geestelijke gezondheidszorg.”
Het onderzoek onderstreept volgens Robben nogmaals waarom alles uit de kast getrokken moet worden om de psychosociale zorg vanuit een IPSO centrum te verankeren in de oncologische ziekenhuiszorg. Structurele financiële hulp is daarvoor nodig. Zowel de overheid als andere instanties en stakeholders zullen daarom benaderd worden om de IPSO centra in co-creatie te ondersteunen.
Meer informatie
Bezoek de website van IPSO op www.ipso.nl.