Betere overleving en minder recidive bij hodgkinpatiënten dankzij deelname aan klinische studies

maart 2023 Medisch onderzoek Willem Van Altena

Patiënten met Hodgkin-lymfoom, die deelnemen aan klinische studies blijken een betere overleving te hebben dan patiënten die buiten klinische proeven worden behandeld. Dat was al eerder duidelijk geworden uit onderzoek, maar het blijkt wel zo te zijn dat er doorgaans alleen naar algehele overleving (‘overall survival’, OS) wordt gekeken. Effect van deelname aan trial op eindpunten als incidentie van recidive, van tweede kankers en van hart- en vaatziekten waren niet eerder onderzocht. Een recente studie uit Nederland heeft daar verandering in gebracht, en onlangs publiceerde het European Journal of Haematology resultaten uit deze studie.

EORTC Lymphoma Group

In een retrospectieve cohortstudie werden patiënten met hodgkinlymfoom gevolgd, tussen 14 en 51 jaar oud bij de diagnose, die tussen 1962 en 2002 in drie Nederlandse kankercentra met hun behandeling begonnen. Dat waren het Nederlands Kanker Instituut (NKI) Amsterdam, het Erasmus Medisch Kankercentrum Instituut Rotterdam (Daniel den Hoed Kliniek), en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Deze drie centra werden gekozen vanwege hun langdurige betrokkenheid bij de klinische studies van de EORTC Lymphoma Group en vanwege hun bijdrage aan het Nederlandse late-effectencohort. Deze patiënten werden ofwel opgenomen in de EORTC Lymphoma Group-onderzoeken (H1-H9) of behandeld volgens de standaardrichtlijnen op dat moment.

Het bleek dat deelname aan onderzoeken leidde tot een iets langere overleving en een lagere incidentie van terugval. Na correctie voor verschillen in basislijnkenmerken kwam een associatie tussen trialdeelname en een langere OS naar voren. De mediane OS was 29,4 jaar [95%BI: 27,0-31,6] voor patiënten die behandeld waren in het kader van een klinische studie, en 27,4 jaar [95%BI: 26,0-28,5] voor hodgkin patiënten die niet aan een trial hadden meegedaan, p = 0,046). De patiënten die hadden deelgenomen aan een klinische studie vertoonden eveneens een lagere incidentie van recidief (HR = 0,79, 95%BI: 0,63-0,98, p = 0,036).

Hart- en vaatziekten

Daar tegenover hadden ze wel een iets grotere kans op hart- en vaatziekten (HR = 1,49, 95%BI: 1,23-1,79, p <0,001). Dat gold met name voor de patiënten die vóór 1983 zijn behandeld. Er werden geen aanwijzingen gevonden voor verschillen in de incidentie van tweede kanker.

Gezien de resultaten van de analyse pleiten de auteurs van de studie ervoor dat essentiële resultaten van klinische proeven onverwijld in de standaardpraktijk moeten worden toegepast.

Referentie

Juul SJ, Kicinski M, Schaapveld M. Comparison of outcomes between Hodgkin’s lymphoma patients treated in and outside clinical trials: A study based on the EORTC-Dutch late effects cohort-linked data. Eur J Haematol. 2023 Mar;110(3):243-252. doi: 10.1111/ejh.13899. Epub 2022 Nov 25. PMID: 36369842.