De meeste mensen die een kankerbehandeling ondergaan krijgen er vroeg of laat mee te maken: chemotherapie. Een studie uit 2018 becijferde dat wereldwijd 57,7% van alle nieuwe kankerdiagnoses (9,8 van de 17 miljoen) chemotherapie vereisen. Maar hoe bereid je je fysiek en mentaal voor op zo’n behandeling?
Chemotherapie is een behandeling waarbij het vermogen van kankercellen om zich te vermenigvuldigen en verspreiden wordt aangevallen, en wordt niet alleen als op zichzelf staande behandeling ingezet, maar meer en meer ook in combinatie met andere behandelingen zoals bestraling of operatie. Soms wordt de chemo ter aanvulling gebruikt, dan spreken we van adjuvante therapie. En soms wordt chemo voorafgaand aan een operatie aangewend, wat neo-adjuvante therapie wordt genoemd.
Bijwerkingen
Er bestaat helaas geen chemotherapie die uitsluitend kankercellen aanvalt, en dus worden ook gezonde cellen door de medicijnen beïnvloed. Chemo kan dan ook stevige bijwerkingen met zich meebrengen. Een van de bekendste daarvan is het verlies van hoofd- en lichaamshaar. Kankercellen zijn namelijk cellen die snel groeien, en op dat aspect richt de chemo zich dan ook. Maar andere snelgroeiende cellen, zoals in de haarwortels, worden eveneens beschadigd. Ook de cellen in het darmslijmvlies worden door chemo aangevallen, en dat is de reden dat veel mensen die met chemotherapie behandeld worden zich misselijk voelen.
Een chemobehandeling neemt doorgaans maanden, of zelfs een jaar in beslag. In die periode ondergaan patiënten regelmatig behandelingen, waarna enkele weken of maanden rust wordt ingebouwd om het lichaam de tijd te geven de agressieve behandeling te verwerken.
Wat doe je van tevoren?
- Zorg dat je de nacht van tevoren goed en genoeg slaapt.
- Eet een lichte, voedzame maaltijd voor je behandeling. Hou er rekening mee dat je je na de chemobehandeling waarschijnlijk misselijk zult voelen.
- Regel dat iemand je van en naar het ziekenhuis brengt.
- Pak een ‘chemotas’ met daarin alles wat je nodig hebt of zou kunnen hebben in het ziekenhuis.
Wat breng je mee naar het ziekenhuis?
- Draag comfortabele kleren en kies dan voor kleding die je makkelijk aan- en uit kunt trekken voor het geval je je na de behandeling erg moe voelt. Dan wil je niet met overhemdknoopjes frutselen.
- Je overige medicatie. Ook tijdens de chemobehandeling is het belangrijk eventuele overige medicatie op tijd in te nemen.
- Iets te drinken. Het is belangrijk om goed gehydrateerd te blijven tijdens een chemokuur. Kies dan liefst voor water, ongezoet vruchtensap of cafeïnevrije thee. Hoewel je je mogelijk moe zult voelen door de behandeling is het toch goed om koffie, cola en energiedrankjes te vermijden.
- Gezonde snacks. Het consumeren van calorieën en proteïnen helpt je lichaam om de gezonde cellen te vervangen die door de chemo beschadigd worden. Fruit en noten zijn een prima keuze. Overweeg ook om gembersnoepjes mee te brengen die de misselijkheid tegengaan, en pepermuntjes om je mondgevoel te verbeteren.
- Iets vertrouwds. Neem iets van thuis mee dat je een geborgen gevoel geeft. Een kussentje, een dekentje, je favoriete knuffeldier. Dat helpt je te ontspannen.
En denk ook aan…
- Iets te lezen. Alles wat je afleidt van piekeren of angstig zijn is zinvol tijdens een chemokuur. Dus neem je favoriete boek of tijdschrift mee, laad je e-reader vol boeken of kies voor een ontspannend luisterboek.
- Het behoeft geen betoog dat muziek ontspannend werkt en een prima manier is om je even weg te laten dromen. Of luister naar een inspirerende of meditatieve podcast.
- Een leuk spelletje op je mobieltje of tablet kan er ook voor zorgen dat de tijd voorbij vliegt tijdens je chemokuur. En als je je partner mee kunt nemen naar de chemosessie, dan kun je ook samen een potje schaken of kaarten.
- Voor veel mensen is het bijhouden van een dagboek –al of niet digitaal- een fijne manier om gedachten en gevoelens in kaart te brengen. Of gebruik je tijd tijdens je chemokuur om uitgebreide brieven aan vrienden of familie te schrijven.
- Als je een hobby beoefent die transporteerbaar is, zoals breien of legpuzzels maken, dan is het een prima idee om die mee te nemen naar het ziekenhuis. Door met je handen bezig te blijven hou je ook je hersens bezig en voorkom je dat je gaat piekeren of dat angsten de overhand nemen.
Meer informatie
Website www.kanker.nl heeft 70 tips verzameld over wat je kunt doen om je op een chemobehandeling voor te bereiden, en hoe je met de effecten om kunt gaan.
