NTVH - 2020, nummer 6, september 2020
drs. C.C.B. Kockerols , prof. dr. P.J.M. Valk , dr. M.D. Levin , prof. dr. J.J. Cornelissen , dr. J.J.W.M. Janssen , dr. P.E. Westerweel
Digitale PCR (D-PCR) is een zeer accurate en gevoelige moleculaire techniek voor de detectie en kwantificering van RNA- of DNA-fragmenten. Voor chronische myeloïde leukemie (CML) vormt het in specifieke omstandigheden een veelbelovend alternatief voor reguliere ‘real-time’ kwantitatieve PCR (RQ-PCR), met als meest directe toepassing het voorspellen van de succeskans op het bereiken van een behandelingsvrije remissie (‘treatment free remission’; TFR). Belangrijke reeds bekende prognostische parameters voor TFR zijn de duur van de behandeling met tyrosinekinaseremmers (TKI) en de duur van moleculaire remissie voorafgaand aan een stoppoging. Huidige TKI-stoprichtlijnen adviseren daarom een minimale behandelduur van drie jaar, maar bij voorkeur zes jaar of langer. Hoewel diepte van remissie gemeten met BCR-ABL1-RQ-PCR geen relatie toonde met de kans op het behouden van moleculaire remissie na een medicatiestop, was dit wel het geval indien gemeten met D-PCR. Als nieuwe voorspeller kan D-PCR bijdragen aan een betere selectie van kandidaten, maar ook aan het bepalen van de meest optimale timing van de medicatiestoppoging. In het algemeen vindt D-PCR steeds verder zijn intrede in de hematologie. In dit overzichtsartikel bespreken we het principe van D-PCR en zijn mogelijke klinische toepassingen binnen CML, waarbij we vooral zijn rol als nieuwe TFR-voorspeller willen belichten. Ten slotte eindigen we met een beschrijving van een D-PCR-implementatieproject gesubsidieerd door ZonMW, waarbij we D-PCR aanbieden als nieuwe prognostische test voor CML-patiënten in Nederland die een TKI-medicatiestoppoging overwegen.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2020;17:239-47)
Lees verderNTVH - 2020, nummer COVID special, august 2020
dr. K. Meijer , prof. dr. R.E.G. Schutgens , dr. M.J.H.A. Kruip
Coagulopathie, zich uitend in verhoogde D-dimeren, een hoog fibrinogeen en een verlengde protrombinetijd, komt frequent voor bij COVID-19-patiënten, terwijl diffuus intravasale stolling of diepe trombopenieën minder vaak worden waargenomen. Trombotische complicaties zijn voornamelijk veneuze trombosen en komen vooral voor op de intensive care (42%, 13–57%), maar ook op de afdeling (6%), ondanks het gebruik van tromboseprofylaxe met laagmoleculairgewicht heparine. Het landelijk consortium Dutch COVID & Thrombosis Coalition onderzoekt de pathogenese van de coagulopathie, de effectiviteit en veilig-heid van het huidige profylaxebeleid en de behandeling van trombose, de mogelijkheid om het individuele risico op trombose te voorspellen en de langetermijngevolgen van trombose bij COVID-19-patiënten.
NED TIJDSCHR HEMATOL 2020;17(COVID-19-SPECIAL):4-8
Lees verderNTVH - 2020, nummer COVID special, august 2020
drs. I.H. Dingemans , dr. V. Engelen
Voor een derde van de mensen met kanker had de acute fase van de coronacrisis gevolgen voor de behandeling of nacontrole. Het meest genoemde gevolg is het omzetten van een consult in het ziekenhuis, naar een telefonisch consult of beeldbelafspraak. Bij 1 op de 6 patiënten die nog moesten starten met hun behandeling, is deze uitgesteld. Bij patiënten die al behandeld werden, is dat bij 1 op de 8 patiënten. Dit blijkt uit een peiling van de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK) onder 5.302 mensen die kanker hebben of hebben gehad.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2020;17(COVID-19-SPECIAL):11-4)
Lees verderNTVH - 2020, nummer COVID special, august 2020
dr. H. Vrielink , drs. F.H. Swaneveld
Binnen enkele weken na start van de COVID-19-pandemie is met grote inspanning en samenwerking van velen in de gezondheidszorg en daarbuiten een start gemaakt met de collectie en daarmee de beschikbaarheid van COVID-19 convalescent plasma en COVID-19-immunoglobulinen. Niet alleen in Nederland, maar mondiaal. Enkele duizenden ex-COVID-19-patiënten zijn plasmadonor geworden en hebben hieraan op vrijwillige basis en onbetaald meegewerkt (en werken nog steeds mee). Internationale samenwerking, maar ook studies naar de werkzaamheid van deze experimentele middelen zijn gaande.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2020;17(COVID-19-SPECIAL):17-20)
Lees verderNTVH - 2020, nummer COVID special, august 2020
E.B.D. Molendijk MSc, drs. E.A. de Kort , prof. dr. N.M.A. Blijlevens , prof. dr. P. Verweij
Sinds het voorkomen van ‘Severe Acute Respiratory Syndrome CoronaVirus-2’ (SARS-CoV-2) wordt steeds meer bekend over het natuurlijk beloop van de virale infectie bij immuuncompetente en immuungecomprommiteerde patiënten. Bij immuungecomprommiteerde patiënten door een hematologische ziekte, is het een relevante vraag of COVID-19 een risicofactor kan zijn voor een opportunistische infectie, zoals een invasieve pulmonale aspergillose of een Pneumocystis jirovecii-pneumonie. Hoewel invasieve pulmonale aspergillose wordt gerapporteerd bij patiënten die mechanisch beademd worden, moet de waarde van aanvullende diagnostiek om het onderscheid te maken tussen kolonisatie en infectie, verder geduid worden. P. jirovecii pneumonie lijkt als opportunistische infectie tijdens COVID-19 geen rol te spelen.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2020;17(COVID-19-SPECIAL):23-7)
Lees verderNTVH - 2020, nummer 5, july 2020
dr. Y.F. van Lier , dr. M.D. Hazenberg
Het humane microbioom, een samenvattende naam voor alle microben die de mens met zich meedraagt op en in het lichaam, speelt een belangrijke rol in gezondheid en ziekte. Bij patiënten die een allogene hematopoïetische stamceltransplantatie (HCT) ondergaan, raakt het microbioom beschadigd als gevolg van chemotherapie, radiotherapie, antibiotica en andere medicamenten en een veranderd dieet. Beschadiging van het microbioom leidt tot een verstoring van de homeostase van darmepitheel en het immuunsysteem in de darm, en predisponeert patiënten tot het ontwikkelen van acute graft-versus-hostziekte (GvHD). Een fecestransplantatie, oftewel ‘fecal microbiota transplantation’ (FMT), kan het microbioom herstellen en is effectief bij een deel van de patiënten met steroïd-refractaire intestinale GvHD. Probiotica vertragen daarentegen juist het herstel van het microbioom, in ieder geval bij gezonde personen, en het gebruik daarvan bij allogene HCT-patiënten wordt vooralsnog afgeraden.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2020;17:191-7)
Lees verderNTVH - 2020, nummer 5, july 2020
dr. M.H. Cnossen , dr. S.H. Reitsma
Recentelijk heeft een groep Nederlandse onderzoekers, verenigd in het SYMPHONY-consortium, een subsidie van € 4,1 miljoen verworven die beschikbaar is gesteld door NWO in het kader van de Nationale Wetenschaps Agenda ronde 2018–2019. Graag informeren wij u over dit samenwerkingsverband dat zes jaar zal lopen, van eind 2019 tot eind 2025. In SYMPHONY werken patiënten, artsen en wetenschappers vanuit diverse achtergronden en specialismen samen om de behandeling van kinderen en volwassenen met een bloedstollingsstoornis te personaliseren. Dit wil zeggen het inrichten van een behandeling op maat, voor elk individu, in elke levensfase, met voor de maatschappij acceptabele kosten. Hierbij wordt gestreefd naar een behandeling die toenemend op grond van bloedingsneiging wordt ingericht in plaats van zoals momenteel op basis van de hoeveelheid nog aanwezige stollingsfactor óf op basis van huidige nog inadequate bloedplaatjesfunctietesten. Dit willen wij realiseren door ontdekkingen te forceren op het gebied van diagnostiek (nieuwe testen, verbetering bloedplaatjesfunctiediagnostiek), behandeling (‘value based health care’, m-health-modules, farmacokinetisch-gestuurd doseren van medicatie, ethische overwegingen) en de pathofysiologie van de bloedstolling (‘proteomics’, celkweeksystemen).
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2020;17:198-205)
Lees verder
Naar boven
