NTVH - 2012, nummer 6, september 2012
dr. P.A. von dem Borne
Primaire myelofibrose en myelofibrose optredend secundair aan andere myeloproliferatieve ziekten kunnen curatief worden behandeld met een allogene stamceltransplantatie. De non-myeloablatieve conditionering geeft de mogelijkheid om myelofibrosepatiënten tot de leeftijd van 70–75 jaar te transplanteren met een goede kans op overleving en beperkte kans op non-relapsmortaliteit. De laatste jaren zijn verbeterde prognostische scoresystemen ontwikkeld die inzicht kunnen geven welke patiënten met myelofibrose een goede indicatie voor transplantatie hebben. Veel myelofibrosepatiënten hebben een vergrote milt die potentieel de ‘engraftment’ van het transplantaat negatief kan beïnvloeden. Het nut van pretransplantatiesplenectomie blijft echter onduidelijk.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:233–8)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 5, july 2012
drs. E.A. Coenen , dr. B.V. Balgobind , prof. dr. R. Pieters , prof. dr. C.M. Zwaan , prof. dr. M.M. van den Heuvel-Eibrink
Bij 15–20% van de kinderen met acute myeloïde leukemie (AML) wordt een translocatie gevonden waarbij het ‘mixed-lineage leukemia’ (MLL)-gen op chromosoom 11q23 is betrokken. In dit overzichtsartikel geven we een samenvatting over de etiologie, biologie en klinische karakteristieken van deze patiënten. De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat MLL-herschikte AML bij kinderen een heterogeen ziektebeeld is, waarbij de prognose afhankelijk is van translocatiepartner, leeftijd, leukocytengetal en additionele cytogenetische afwijkingen. Wij concluderen dat het voor optimale stratificatie van de behandeling noodzakelijk is de translocatiepartner te kennen. Verder onderzoek is vereist naar de achterliggende biologische oorzaken van de prognostische verschillen tussen patiënten met verschillende translocatiepartners.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:177–85)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 5, july 2012
prof. dr. J.G. van der Bom , prof. dr. A. Brand , dr. J.A. van Hilten , dr. C.L. van der Poel , dr. M.R. Schipperus , dr. P. Strengers , dr. E.C. Vamvakas , dr. R.R.P. de Vries , drs. H.J.C. de Wit , prof. dr. J.J. Zwaginga
In een recentelijk aan de Leidse Universiteit gehouden brainstorm/bijeenkomst in het kader van het Boerhaave gasthoogleraarschap van dr. E. Vamvakas, formuleerden 10 experts hoe de transfusiegeneeskunde zich de komende 10 jaar in Nederland moet ontwikkelen. ‘Evidence-based practice’ en kosteneffectiviteit werden daarbij gezien als belangrijkste leidraden. Hoewel het beste bewijs klassiek komt uit ‘randomised controlled trials’ zijn (gepoolde) observationele studiegegevens in de transfusiegeneeskunde vaak minstens zo waardevol. Zowel ‘randomised controlled trials’ als goed opgezette observationele studies kunnen het bewijs leveren voor de effectiviteit en veiligheid c.q. de risico’s van zowel bestaande als nieuwe bloed- en celproducten. Dergelijk onderzoek zal ook de voordelen van nieuwe testen en veranderde transfusierichtlijnen ten aanzien van effectiviteit, veiligheid, logistiek gemak, minder bijwerkingen en/of onnodig bloedverbruik meetbaar moeten maken. De moeilijkheid blijft echter dat als we het hebben over deze ‘voordelen’, dat deze qua economische kosten en baten lastiger te beoordelen zijn. Bij kosteneffectiviteitsstudies moet men zich verder realiseren dat hier vrijwel altijd een aantal aannames en schattingen van de werkelijkheid moeten worden gebruikt. Het voorliggende artikel bespreekt de belangrijkste conclusies uit de bijeenkomst. Weergaven van de afzonderlijk besproken onderwerpen zijn tevens beschikbaar op de website van de Nederlandse Vereniging voor Bloedtransfusie (http://nvbtransfusie.nl/).
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:186–91)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 4, june 2012
drs. P. van Balen , dr. A.R. van Erkel , prof. dr. H.J.C. Eikenboom
Venacava-inferior (VCI)-filters worden gebruikt om het optreden van een longembolie te voorkomen. De ontwikkeling van de verwijderbare (‘retrievable’) filters maakt het mogelijk om een VCI-filter voor een korte tijd te plaatsen. Naar de effectiviteit en veiligheid van VCI-filters is weinig prospectief gecontroleerd onderzoek gedaan. De belangrijkste indicatie voor het (tijdelijk) plaatsen van een VCI-filter is de aanwezigheid van een veneuze trombo-embolie en het bestaan van een sterke contra-indicatie voor het gebruik van anticoagulantia. Het gebruik van een VCI-filter bij patiënten die wel anticoagulantia gebruiken, heeft geen aantoonbare meerwaarde, tenzij sprake is van progressie van de veneuze tromboembolie onder adequate instelling met anticoagulantia. Op dit moment is er geen plaats voor het gebruik van een VCI-filter als primaire profylaxe bij patiënten met een hoog risico op veneuze tromboembolie en een hoog bloedingsrisico.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:147–53)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 3, april 2012
dr. A. Broyl , dr. J.L.M. Jongen , prof. dr. P. Sonneveld
Introductie van nieuwe middelen als thalidomide en bortezomib hebben de prognose van patiënten met multipel myeloom substantieel verbeterd en vormen nu de hoekstenen van myeloombehandeling. Polyneuropathie (PN) is echter een van de meest frequente, potentieel invaliderende niet-hematologische complicaties van zowel thalidomide als bortezomib, vaak leidend tot dosisaanpassing of staken van behandeling, met een potentieel negatief effect op klinische eindpunten en kwaliteit van leven. Om de juiste balans te vinden tussen maximaal profijt van behandeling en het behouden van kwaliteit van leven is het essentieel toxiciteit te minimaliseren. Dit overzichtsartikel zal ingaan op de klinische presentatie en verschillende typen PN, de risicofactoren en mechanismen achter de ontwikkeling hiervan, richtlijnen voor dosisaanpassing en behandeling van symptomen, en nieuwe middelen met een lager risico op PN.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:92–104)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 3, april 2012
drs. M.H. Geukes Foppen , dr. J.M.M.B. Otten
Eerdere studies suggereren dat laagmoleculairgewichtheparine (LMWH) de overleving van patiënten met verschillende soorten carcinoom, zonder trombose, kan verbeteren. Om deze gegevens te bevestigen is een gerandomiseerde multicentrum, ‘open-label’ studie ontwikkeld met een meer homogene studiepopulatie. Patiënten met niet-kleincellig longcarcinoom (stadium IIIB), hormoon-refractair prostaatcarcinoom of lokaal voortgeschreden pancreascarcinoom kregen de standaard antikankerbehandeling met of zonder toevoegen van nadroparine. In de nadroparine-groep werd dit middel subcutaan gegeven gedurende 6 weken (2 weken therapeutisch, 4 weken halftherapeutische dosis). Als het mogelijk was kregen deze patiënten additionele cycli met nadroparine (2 weken therapeutisch gevolgd door 4 weken ‘uitwas’-periode).
In totaal werden 244 patiënten gerandomiseerd voor nadroparine en 259 voor de controlegroep. De mediane overleving was 13,1 maanden voor de nadroparine- groep versus 11,9 maanden in de controlegroep (hazardratio 0,94; 95%–betrouwbaarheidsinterval 0,75–1,18, aangepast voor soort carcinoom). Er was geen verschil in tijd tot progressie. Het percentage majeure bloedingen was vergelijkbaar (4,1% in de nadroparine-groep versus 3,5% in de controlegroep). Deze studie liet geen verschil in overleving zien bij het gebruik van nadroparine voor patiënten met de bovengenoemde carcinoomtypen. Lopende onderzoeken op dit gebied zullen moeten worden afgewacht voordat de rol van LMWH op kankeroverleving definitief kan worden vastgesteld.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:106–15)
Lees verderNTVH - 2012, nummer 3, april 2012
drs. W. Zondag , dr. H.V. Huisman
Doel: De veiligheid onderzoeken van thuisbehandeling van patiënten met acute longembolie, die geselecteerd zijn volgens vooraf vastgestelde criteria (Hestia-criteria).
Methode: De studie is opgezet als cohortstudie en uitgevoerd in 12 Nederlandse ziekenhuizen in de periode van 2008 tot 2010. Patiënten met acute longembolie werden gescreend met de Hestia-criteria om thuis te worden behandeld met laagmoleculairgewichtheparine (nadroparine), gevolgd door vitamine-Kantagonisten. Alle patiënten die in aanmerking kwamen voor thuisbehandeling werden direct ontslagen of binnen 24 uur nadat de diagnose ‘longembolie’ was gesteld. De uitkomsten waren recidief veneuze tromboembolie (VTE), recidief longembolie of diepe veneuze trombose (DVT), ernstige bloedingen en mortaliteit door alle oorzaken gedurende 3 maanden.
Resultaten: In totaal zijn 297 patiënten met acute longembolie thuis behandeld. Dit is 51% van de patiënten met acute longembolie, die met de criteria zijn gescreend. Alle patiënten zijn de volledige 3 maanden gevolgd. Zes patiënten hadden een recidief VTE (2,0%), waarvan 1 een recidief DVT en 5 een recidief longembolie. Er zijn geen patiënten overleden door longembolie, maar wel 1 patiënt door een ernstige intracraniële bloeding en 2 door eindstadium maligniteit (1,0%). Twee patiënten maakten een ernstige bloeding door (0,7%).
Conclusie: Thuisbehandeling van patiënten met acute longembolie, geselecteerd volgens de Hestia-criteria, lijkt effectief en veilig. Gerandomiseerd onderzoek is nodig om deze resultaten te bevestigen (Nederlands Trial Register No. 1319).
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2012;9:116–8)
Lees verder
Naar boven
