Special

DIAGNOSE EN PROGNOSE VAN MYELODYSPLASTISCH SYNDROOM

Myelodysplastisch syndroom (MDS) kenmerkt zich door inefficiënte hematopoëse, hypercellulair beenmerg en cytopenie in het perifere bloed. Tijdens het 14^e Dutch Hematology Congress werd er een sessie gewijd aan de laatste ontwikkelingen op het gebied van MDS.

Het diagnosticeren en classificeren van MDS is niet altijd eenvoudig, gezien de heterogeniteit van de aandoening. De nieuwe inzichten met betrekking tot de diagnostiek en prognose worden in dit video-interview toegelicht door prof. dr. Arjan van de Loosdrecht, internist-hematoloog aan het Amsterdam UMC, locatie VUmc. Hierbij benadrukt hij het belang van een goede risicoclassificatie van patiënten. Daarnaast benoemt hij de belangrijkste punten uit de presentatie van dr. Marc Raaijmakers (Erasmus MC) over de rol van immunopathogenese bij de klonale evolutie van laagrisico MDS.

Tot slot schetst Van de Loosdrecht een overzicht van de behandelmogelijkheden bij hoogrisico MDS-patiënten en de nieuwe doelgerichte middelen die daarbij kunnen worden ingezet, zoals in dezelfde sessie werd verteld door prof. dr. Gerwin Huls (UMC Groningen).

JAAP STEENBERGEN STIPENDIUM
ZIRKONIUM-LABELING BIEDT INZICHT IN ROUTE EN BINDING ANTILICHAMEN OP TARGETKANKERCELLEN

Het proefschrift van dr. Yvonne Jauw, met de titel ‘⁸⁹Zr-immuno-PET: Towards a clinical tool to guide antibody-based therapy in cancer’ is verkozen tot proefschrift van het jaar door de Nederlandse Vereniging voor Hematologie. Op 19 september 2019 promoveerde Jauw aan de Vrije Universiteit van Amsterdam en tijdens het 14^e Dutch Hematology Congress mocht zij het Jaap Steenbergen Stipendium in ontvangst nemen.

TIPS EN TRICKS: NIEUWE MIDDELEN, NIEUWE METHODEN

Sinds december 2019 wordt behandeling met venetoclax in combinatie met rituximab vergoed voor patiënten met chronische lymfatische leukemie. Immuuncheckpointremming is een relatief nieuwe behandeling waarmee met name bij solide tumoren inmiddels enkele jaren ervaring is. In de sessie ‘Tips & Tricks new drugs/new methods’ bespraken dr. Sabina Kersting en dr. Djura Piersma tijdens de DHC aan de hand van casussen zaken die van belang zijn bij het behandelen van patiënten met deze nieuwe middelen.

IXAZOMIB, DARATUMUMAB EN DEXAMETHASON BIJ KWETSBARE EN NIETFITTE PATIËNTEN MET MULTIPEL MYELOOM

De introductie van nieuwe immuunmodulatoren en proteasoomremmers heeft de behandeling van nieuw gediagnosticeerde patiënten met multipel myeloom (MM) verbeterd. Oudere en kwetsbare patiënten moeten echter vaker dan jongere, fitte patiënten de behandeling staken vanwege de toxiciteit. Dit heeft effect op de overleving van deze patiëntengroepen en leidt tot een behoefte aan een minder toxische, doch even effectieve behandeling. De orale proteasoomremmer ixazomib en het anti-CD38-antilichaam daratumumab hebben beiden een gunstig bijwerkingenprofiel. In de prospectieve, multicentrische fase II HOVON-143-studie werden de effectiviteit en verdraagbaarheid van een eerstelijnsbehandeling met ixazomib, daratumumab en laag gedoseerd dexamethason bij niet-fitte en kwetsbare MM-patiënten onderzocht. De fitheid werd bepaald met de International Myeloma Working Group (IMWG) ‘frailty score’, waarbij leeftijd, comorbiditeiten en mate van afhankelijkheid in (instrumentele) algemene dagelijkse levensverrichtingen als parameters worden meegenomen. In totaal werden 65 niet-fitte en 67 kwetsbare patiënten geïncludeerd. De behandeling bestond uit 9 inductiekuren van elk 28 dagen, gevolgd door een onderhoudsbehandeling met ixazomib-daratumumab gedurende maximaal 2 jaar of tot aan het optreden van progressie.

KEYNOTE LECTURE: EVIL IN AML

Er bestaan verschillende subtypes van AML die worden onder-scheiden door diverse cytogenetische defecten. Deze cytogenetische defecten kunnen voorspellend zijn voor de uitkomst van behandeling. Overexpressie van EVI1, coderend voor een DNA-bindend zinkvingereiwit is hier een voorbeeld van. AML-patiënten met abnormaliteiten op chromosoomband 3q26/3q21 brengen EVI1 tot overexpressie door veranderde genregulatie. Prof. dr. Ruud Delwel, onderzoeker aan het Erasmus MC, lichtte tijdens 1 van de keynotelezingen toe hoe dezeveranderde genregulatie tot stand komt en wat mogelijke targets zijn om de expressie van EVI1 in te perken.

ZOOMING IN: TWEEVOUDIGE CAR-T-CELLEN

Immuuntherapie in de vorm van CAR-T-cellen is de afgelopen jaren succesvol gebleken als behandeling van diverse therapieresistente hematologische maligniteiten, waaronder multipel myeloom (MM), B-cel maligniteiten en non-Hodgkin lymfoom. CAR-T-cellen zijn autologe T-cellen die voorzien zijn van een DNA-construct, waardoor de T-cellen een fusie-eiwit in hun celmembraan tot expressie brengen, dat zowel een antigeen-herkennend deel bevat als een deel dat activering van de T-cel veroorzaakt. Alhoewel de CAR-T-celtherapie bij veel patiënten tot remissie leidt, krijgt een aanzienlijk deel van de patiënten na verloop van tijd toch een relaps. De belangrijkste oorzaak daarvan is het feit dat de tumorcellen het antigen waartegen de CAR-T-cellen gericht zijn, bijvoorbeeld BCMA of CD19, niet langer in voldoende hoeveelheid tot expressie brengen.

HOVON EDUCATIONAL: MULTIPEL MYELOOM

Multipel myeloom is de meest voorkomende plasmacelaandoening. Er zijn veel nieuwe ontwikkelingen op het gebied van behandeling van multipel myeloom die de overleving van patiënten verbetert. Onder leiding van prof. dr. Pieter Sonneveld (Erasmus MC) en prof. dr. Sonja Zweegman (Amsterdam UMC, locatie VUmc) bespraken dr. Annemiek Broijl (Erasmus MC) en prof. dr. Niels van de Donk (Amsterdam UMC, locatie VUmc) achtereenvolgens de behandeling van smoldering multipel myeloom en multipel myeloom. Prof. dr. Monique Minnema (UMC Utrecht) en dr. Wilfried Roeloffzen (UMCG) sloten deze Hovon Educational af met enkele casusbesprekingen.