Special

CLL-BEHANDELING IN ONTWIKKELING: STEEDS MEER MOGELIJK

De Richtlijn Chronische Lymfatische Leukemie/kleincellig lymfocytair lymfoom van de HOVON-CLL-werkgroep en de Nederlandse Vereniging voor Hematologie wordt regelmatig geüpdatet.¹ In de aankomende revisie is er een grote verscheidenheid aan behandelkeuzes voor CLL-patiënten beschikbaar gekomen, zowel in de eerste lijn als in de recidiefsetting. In een webinar werd de update van de richtlijn besproken, alsmede de verschillende behandelopties en overwegingen die worden gemaakt in de keuze hiertussen.²* Deze werden toegelicht door dr. Mark-David Levin (internist-hematoloog, Albert Schweitzer Ziekenhuis, Dordrecht), dr. Marjolein van der Klift (internist-hematoloog, Amphia Ziekenhuis, Breda) en dr. Ellen van der Spek (internist-hematoloog, Rijnstate Ziekenhuis, Arnhem). Daarnaast lichtte dr. Carsten Utoft Niemann (internist-hematoloog Rigshospitalet, Copenhagen University Hospital) data uit de belangrijkste studies toe waarin behandelopties voor CLL werden vergeleken.

EERSTELIJNSBEHANDELING VAN FITTE AML-PATIËNTEN

In 2021 is de HOVON-richtlijn voor acute myeloïde leukemie (AML) aangepast. Hierin staan aanbevelingen voor diagnostiek en behandeling op grond van nieuwe inzichten in de moleculaire pathofysiologie, de heterogeniteit van de ziekte, de rol van minimale restziekte (‘minimal residual disease’, MRD) en de beschikbaarheid van nieuwe geneesmiddelen.¹ Voor AML-patiënten biedt de combinatie van intensieve chemotherapie (ICT) gevolgd door stamceltransplantatie (SCT) het beste uitzicht op genezing. Specifieke cytogenetische en moleculaire afwijkingen geven toenemend richting aan de behandeling van AML, die door de beschikbaarheid van nieuwe geneesmiddelen steeds meer gepersonaliseerd en complexer wordt. Hoe hier mee wordt omgegaan in de klinische praktijk en waar deze ontwikkelingen heen leiden, werd besproken met dr. Jeroen Janssen, internist-hematoloog, en dr. Ellen Kramer, laboratoriumspecialist, beiden werkzaam in het Amsterdam UMC.

RISICO- EN RESPONSGESTUURDE EERSTELIJNSBEHANDELING BIJ HODGKINLYMFOOM

Decennialang is de prognose van klassiek Hodgkinlymfoom (HL) vooruitgegaan dankzij verbeterde behandelmogelijkheden, die hebben geleid tot een hoge mate van genezing. ¹ Hoewel de meeste patiënten uiteindelijk met de standaardbehandeling van HL zullen genezen, lopen zij een risico op complicaties op de langere termijn, waaronder een sterke toename van cardiopulmonale toxiciteit, secundaire maligniteit en een verminderde kwaliteit van leven.² Om die reden richt de aandacht zich momenteel hoofdzakelijk op het optimaliseren van de kansen op genezing gekoppeld aan minimale (late) toxiciteit. De huidige benadering van risico- en responsgestuurde behandeling van HL gaat hoofdzakelijk uit van intensivering of de-escalatie van chemotherapie. In meer recente benaderingen wordt dit gecombineerd met nieuwe immuuntherapieën, met gunstige resultaten tot gevolg.

ANTIVIRALE THERAPIE BIJ HOOGRISICO COVID-19-PATIËNTEN

Ondanks volledige vaccinatie houdt een deel van de COVID-19-patiënten een matig tot sterk verhoogd risico op een ernstig ziektebeloop, ook met de huidige omikronvariant. Het betreft oudere patiënten met een combinatie van onderliggende aandoeningen (o.a. obesitas, diabetes, hart- en vaatlijden, hypertensie), patiënten die behandeld worden voor een hematologische of solide kanker en in het bijzonder ernstig immuungecompromitteerde patiënten.^1–4 Een behandeling met direct werkende antivirale middelen (bijvoorbeeld nirmatrelvir) of met virus neutraliserende antistoffen kan voor hen zinvol zijn. Bij immuungecompromitteerde patiënten is onderzoek naar de combinatie van deze behandelingen nodig, omdat hiermee de kans op resistentievorming mogelijk vermindert en wellicht ook de werkzaamheid verbetert. Een Europese studie waarin de combinatie van beide antivirale behandelstrategieën bij immuungecompromitteerde patiënten wordt onderzocht (COVIC-19) is net gestart. Ook Nederlandse ziekenhuizen kunnen daarbij aansluiten.

MOGAMULIZUMAB BIJ MYCOSIS FUNGOIDES EN SÉZARY-SYNDROOM

SELECTIEVE JAK2-REMMING BIJ DE BEHANDELING VAN MYELOFIBROSE

De remming van de Janus kinase 2 (JAK2)-signaalroute heeft in het afgelopen decennium bijgedragen aan verbetering van de levensverwachting voor mensen met myelofibrose. Sinds de introductie van de eerste JAK1/2-remmer in 2011 (ruxolitinib), zijn diverse nieuwe tweedegeneratie JAK-remmers in ontwikkeling. Hieronder valt ook de selectieve JAK2-remmer fedratinib. Fedratinib is begin 2021 door de EMA goedgekeurd voor de behandeling van ziektegerelateerde splenomegalie of symptomen bij volwassen patiënten met primaire myelofibrose, myelofibrose na polycythaemia vera of myelofibrose na essentiële trombocytemie die niet eerder met JAK-remmers behandeld zijn of die met ruxolitinib zijn behandeld.

ASCIMINIB: EEN NIEUWE OPTIE VOOR STERK VOORBEHANDELDE CML-PATIËNTEN