NTVH - 2016, nummer 1, january 2016
dr. A.W. Rijneveld , prof. dr. J.J. Cornelissen
Dit artikel beschrijft de start van de internationale HOVON 117-studie in samenwerking met UCL Cancer Trials Center in het Verenigd Koninkrijk. De behandeling van patiënten met acute lymfatische leukemie (ALL) is de laatste decaden sterk verbeterd. De huidige overleving voor kinderen is meer dan 90% op de langere termijn. De behandeling van volwassenen met ALL is ook verbeterd de laatste jaren, maar heeft minder indrukwekkende resultaten laten zien met een huidige overleving op de lange termijn van ongeveer 50%. Recentelijk publiceerden Pulte et al. in een ‘populationbased’ studie dat volwassen patiënten die ouder zijn dan 60 jaar geen verbetering laten zien. Ook in Nederland hebben wij met behulp van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) gekeken naar de langetermijnoverleving in een ‘population-based’ studie. Die bevestigt de conclusies van bovengenoemde Amerikaanse/Duitse studie. Om deze uitkomsten te kunnen verbeteren zijn nieuwe behandelingsmodaliteiten en/of middelen nodig. Voor patiënten ouder dan 60 jaar met ALL is echter geen uniforme behandeling gedefinieerd. Daarom is deze observationele HOVON 117-studie, met als hoofdonderzoeker Cancer Research UK en UCL Clinical Trials Center, belangrijk om te komen tot een veilige en gestandaardiseerde eerstelijnsbehandeling voor patiënten ouder dan 60 jaar.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2016;13:32-6)
Lees verderNTVH - 2015, nummer 8, december 2015
dr. J.K. Doorduijn , prof. dr. J.C. Kluin-Nelemans
De standaardbehandeling van patiënten >60 jaar met een nieuw gediagnostiseerd mantelcellymfoom (MCL) die niet in aanmerking komen voor autologe stamceltransplantatie is 8 kuren R-CHOP gevolgd door rituximab onderhoudsbehandeling, 1 × per 2 maanden, tot progressie. In de grote gerandomiseerde studie van het Europese MCL-netwerk bleek dit het beste resultaat te hebben. Er wordt echter nog geen curatie met deze behandeling bereikt, en verdere verbetering is nodig. De MCL younger-studie van het Europese MCL-netwerk toonde aan dat met een alternerende behandeling bestaande uit R-CHOP en R-DHAP meer patiënten een complete remissie bereiken dan met alleen R-CHOP. Naar analogie hiervan wordt in de HOVON 119-studie onderzocht of ook bij oudere patiënten het effect van de standaardbehandeling kan verbeteren door in de inductie cytarabine in een voor deze leeftijdsgroep aangepaste dosis toe te voegen. Een tweede vraag van de HOVON 119-studie is of de progressievrije overleving verbetert door aan de onderhoudsbehandeling lenalidomide toe te voegen.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2015;12:321–4
Lees verderNTVH - 2015, nummer 5, july 2015
dr. N.W.C.J. van de Donk , prof. dr. P. Sonneveld , prof. dr. S. Zweegman , prof. dr. E. Vellenga , dr. S.A.J. Croockewit , prof. dr. M.C. Minnema , prof. dr. H.M. Lokhorst
Primaire plasmacelleukemie (pPCL) is een zeldzame en agressieve ziekte met een slechte prognose. Er zijn duidelijke verschillen in de biologie, klinische presentatie en laboratoriumbevindingen in vergelijking met multipel myeloom. Ook al is de overleving van pPCL-patiënten de laatste jaren verbeterd door de introductie van autologe stamceltransplantatie en nieuwe middelen (met name van bortezomib), toch is deze nog steeds slechter dan de overleving van myeloompatiënten. In de HOVON 129-studie wordt carfilzomib met lenalidomide geïncorporeerd in verschillende fases van de behandeling. Jongere patiënten met pPCL ontvangen in deze studie ook een autologe stamceltransplantatie, en als er een passende ‘sibling’ of ‘matched unrelated donor’ is ook een allogene stamceltransplantatie. Behalve Nederland, zullen ook andere groepen vanuit het European Myeloma Network participeren.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2015;12:190–3)
Lees verderNTVH - 2015, nummer 4, june 2015
prof. dr. S. Zweegman , dr. N.W.C.J. van de Donk , prof. dr. P. Sonneveld
Ixazomib is een orale proteasoomremmer die effectief is gebleken in myeloomcellijnen die resistent waren voor bortezomib. Uit fase 1- en 2-studies bij zowel bortezomib- refactaire als niet-refractaire patiënten kwam naar voren dat ixazomib tot hoge responspercentages leidde in deze patiëntenpopulatie met een aanvaardbare toxiciteit met een relatief laag stakingspercentage. In de HOVON 126-studie wordt onderzocht of onderhoudstherapie met ixazomib de progressievrije overleving in die mate verlengt dat het verder onderzoek naar onderhoudstherapie rechtvaardigt.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2015;12:153–7)
Lees verderNTVH - 2015, nummer 4, june 2015
dr. J.M.I. Vos , prof. dr. M.C. Minnema , prof. dr. M.J. Kersten
De HOVON 124-studie onderzoekt of bij patiënten met recidief of progressie van Morbus Waldenström (MW) behandeling met ixazomib, rituximab en dexamethason effectief is. Acht cycli combinatietherapie worden bij responsieve ziekte gevolgd door 2 jaar onderhoudstherapie met rituximab. Het betreft (met uitzondering van de eerste kuur) een niet-intraveneus schema, aangezien de rituximab subcutaan wordt toegediend. Proteasoomremmers zoals bortezomib zijn zeer effectief gebleken bij MW, echter neuropathie lijkt bij deze groep significant vaker voor te komen dan bij patiënten met multipel myeloom (MM). Neurotoxiciteit is bij de nieuwe proteasoomremmer ixazomib een minder frequent voorkomende bijwerking. Bovendien heeft het als voordeel dat het een oraal middel is. De studie bestaat uit een beperkt fase 1-deel, waarin wordt onderzocht of de standaard-dosering van 4 mg ixazomibgegeven op dag 1, 8, 15, zoals die nu bij MM wordt gebruikt, in deze combinatie ook bij patiënten met MW geen dosis-limiterende toxiciteit geeft. Vervolgens zal in het fase 2-deel de effectiviteit worden onderzocht met als primair eindpunt de remissiestatus na 8 cycli. De HOVON 124-studie is de eerste HOVON-studie voor patiënten met MW.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2015;12:148–52)
Lees verderNTVH - 2015, nummer 3, april 2015
prof. dr. A.P. Kater , dr. M.D. Levin , dr. S. Kersting , dr. M.E.D. Chamuleau , dr. P.J. Lugtenburg , dr. M. Nijland , dr. O. de Weerdt , prof. dr. J.H. Veelken , dr. R.A.P. Raymakers , dr. R.J.W. van Kampen , dr. J. Regelink , dr. M.R. Nijziel , dr. R. Leys , dr. M.R. Schaafsma
Met de toevoeging van een anti-CD20-antistof aan chemotherapie is de overleving van patiënten met chronische lymfatische leukemie (CLL) verbeterd, maar zeker de subgroep van patiënten met een deletie 17p en/of een p53- mutatie heeft een sterk verminderde respons. De veelbelovende werking van ibrutinib en idelalisib voor patiënten met CLL heeft de behandeling met name voor de laatste groep sterk verbeterd, maar de langetermijnuitkomst is onzeker door bijwerkingen en mogelijk selectie van resistente klonen. Venetoclax (ook wel GDC-199 of ABT-199) is een selectieve orale Bcl-2-remmer, die in een fase 2-studie bij patiënten met een prognostisch ongunstige CLL een respons van 78% liet zien. De voornaamste bijwerking bij de eerste patiënten die met venetoclax werden behandeld, was een ernstig tumorlysissyndroom, wat na de aanpassing van de startdoseringen (verplichte oplopende titratie in de loop van weken), vrijwel niet meer voorkomt. De MURANO-studie vergelijkt rituximab-venetoclax met rituximab-bendamustine bij patiënten met een recidief of refractaire CLL (na 1–3 voorgaande behandelingen) en zal in 14 centra in Nederland worden uitgevoerd. Het primaire eindpunt is progressievrije overleving.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2015;12:100–3)
Lees verderNTVH - 2015, nummer 2, march 2015
drs. J. Sins , prof. dr. K. Fijnvandraat , prof. dr. B.J. Biemond
Oxidatieve stress, veroorzaakt door onder andere hemolyse en ischemie-reperfusieschade, lijkt een belangrijke rol te spelen in de pathofysiologie van vaso-occlusie bij sikkelcelziekte. Toepassing van antioxidanten zou daarom een nieuw aangrijpingspunt kunnen zijn in de preventie van vaso-occlusieve crisen. In 2 pilotstudies bleek behandeling met het antioxidant N-acetylcysteïne (NAC) oxidatieve stress, hemolyse en vaso-occlusieve crisen significant te verminderen. In deze fase 3, placebogecontroleerde studie wordt onderzocht of NAC de frequentie van pijnklachten bij sikkelcelziekte kan verminderen.
(NED TIJDSCHR HEMATOL 2015;12:72–4)
Lees verder
