‘ADULT T-CELL’-LEUKEMIE/LYMFOOM. ATLL, ‘adult T-cell’-leukemie/lymfoom is een rijpe T-celmaligniteit die door een infectie met het HTLV1-virus wordt veroorzaakt. In sommige delen van de wereld is infectie met het HTLV1-virus endemisch, vooral, maar niet uitsluitend, in het Zuid-Westen van Japan en in het Caribische gebied. Hoewel er een duidelijke relatie is met infectie met het HTLV1-virus ontwikkelt slechts een minderheid van de geïnfecteerden ATLL. De ziekte wordt vaak pas manifest lang nadat de infectie met het HTLV1-virus heeft plaatsgevonden. Overdracht vindt vaak vroeg in het leven plaats, via de moedermelk of via bloedproducten, maar de ziekte komt pas tot uiting in de volwassen leeftijd. In endemische gebieden kan het percentage geïnfecteerden oplopen tot 2,5% van de bevolking. Klinisch worden verschillende typen onderscheiden, namelijk een acute, een lymfomateuze, een chronische en een ‘smouldering’ vorm. Acute ATLL is de meest voorkomende vorm en is een agressief verlopend ziektebeeld (mediane overleving kleiner dan één jaar). Bij presentatie is de ziekte vaak uitgebreid aanwezig met infiltratie van bloed en lymfeklieren, maar ook de huid is vaak aangedaan. Tevens wordt vaak hypercalciëmie gezien. Morfologisch kan het beeld zeer ‘wild’ en heterogeen zijn en gemakkelijk worden aangezien voor een acute leukemie of virale infectie. Het ATLL-beeld is bekend door de typisch pleiomorfe lymfatische cellen met opvallend gelobde kernen, de zogenoemde ‘flower cells’, die met name in het bloed worden gezien. Hoewel de ‘flower cells’ vaak als specifiek voor ATLL worden gezien, zien we ze vooral in het acute type, maar kunnen ze toch ook bij andere ziektebeelden voorkomen. Bij immuunfenotypering zijn de maligne rijpe T-cellen positief voor CD3, CD4 en sterk CD25.
De Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) heeft de immuuntherapie denileukin diftitox-cxdl goedgekeurd als behandeling voor recidiverend of refractair cutaan T-cellymfoom (r/r CTCL) na ten minste één eerdere systemische therapie. Het gaat om een goedkeuring in tweede instantie, nadat een eerdere poging om goedkeuring te verkrijgen in juli 2023 strandde. De FDA had destijds aanvullende producttests en strengere productiecontroles geëist, hoewel er geen zorgen waren geuit over de veiligheid of effectiviteit van het medicijn. Denileukin diftitox-cxdl wordt op de markt gebracht door Citius Pharmaceuticals onder de naam Lymphir.
Denileukin diftitox-cxdl is een gezuiverde herformulering van denileukin diftitox, een eerder door de FDA goedgekeurde kankerimmunotherapie voor de behandeling van persisterend of recidiverend cutaan T-cellymfoom (CTCL), een zeldzame vorm van non-Hodgkin-lymfoom. Verbeteringen aan de oorspronkelijke formulering hebben geleid tot een therapie die dezelfde aminozuursequentie behoudt, maar een hogere zuiverheid en bioactiviteit vertoont.
De goedkeuring is gebaseerd op de resultaten van studie 302, een belangrijke fase III-studie. De studie toonde aan dat 36,2% van de patiënten met r/r CTCL in stadium I-III, die eerder al systemische therapie hadden ontvangen, een algemene respons bereikte. Binnen deze groep behaalde 8,7% van de patiënten zelfs een complete respons. De mediane tijd tot respons was 1,4 maanden, waarbij ongeveer 70% van de responders verbetering zag na één of twee behandelingscycli.
Verder werd bij 84,4% van de patiënten een afname van de huidtumorlast waargenomen, en bij 12,5% werd een volledige zuivering van de huidziekte gerapporteerd. Ongeveer een derde van de patiënten ervoer een klinisch significante verbetering van jeuk, een veelvoorkomend en lastig symptoom van CTCL.
Hoewel denileukin diftitox-cxdl hoopvolle resultaten biedt, is de behandeling niet zonder risico’s. Het medicijn draagt een zogenaamde ‘boxed warning’ vanwege het risico op capillair leksyndroom, een potentieel levensbedreigende aandoening. De meest voorkomende bijwerkingen die tijdens de klinische studie werden waargenomen, waren verhoogde transaminasewaarden, misselijkheid, oedeem, verlaagd hemoglobinegehalte, vermoeidheid en musculoskeletale pijn.
Citius Pharmaceuticals bereidt zich voor op de lancering van denileukin diftitox-cxdl binnen de komende vijf maanden. Het bedrijf heeft aangekondigd samen te zullen werken met zorgverleners om een tijdige toegang tot de therapie te waarborgen. Deze goedkeuring komt nadat het middel al in 2021 werd goedgekeurd in Japan voor de behandeling van CTCL en perifeer T-cellymfoom.
Bron
Naar boven
