Als het gaat om de wereldwijde strijd tegen kanker, dan zijn er drie terreinen waarop de meeste onderzoekers zich richten. Naast aandacht voor preventie en voor nieuwe behandelmethoden en medicijnen is ook verbeterde en vroege diagnostiek van groot belang. De Gallieri bloedtest zou op dat laatste gebied wel eens voor een revolutie in de kankerzorg kunnen zorgen. Door middel van deze innovatieve bloedtest kunnen wel 50 soorten kanker aan de hand van een enkel bloedmonster gedetecteerd worden. Daarbij zitten ook kankers die moeilijk vast te stellen zijn, zoals pancreaskanker, eierstokkanker en slokdarmkanker.
De National Health Service (NHS) in het Verenigd Koninkrijk gaat medio 2021 van start met een klinische studie met 165.000 deelnemers om uit te zoeken hoe betrouwbaar de test is en of hij breder ingezet kan worden. De NHS kwam tot dit besluit na een tussenverslag van de Circulating Cellfree Genome Atlas (CCGA) studie, waaruit bleek dat de Gallieri bloedtest mogelijk in staat was om 15 maanden eerder een diagnose van kanker te geven bij niet eerder gediagnosticeerde patiënten.
De Gallieri bloedtest draait om het detecteren van circulerend vrij DNA (cfDNA), afgebroken DNA-fragmenten die aan het bloedplasma worden afgegeven. cfDNA kan worden gebruikt om verschillende vormen van DNA te beschrijven die vrij in de bloedbaan circuleren, waaronder celvrij DNA, circulerend tumor-DNA en celvrij foetaal DNA. Kankercellen geven dit cfDNA af in de bloedstroom, en hoe meer cfDNA er in het bloed zit, des te gevorderder de tumor is. Bij de grote studie die komend jaar in Engeland start zullen 140.000 deelnemers tussen de 50 en 79 jaar oud zonder kankersymptomen geïncludeerd worden, naast 25.000 mensen die wel symptomen vertonen.
Er moet nog wel meer duidelijk worden over cfDNA. Circulerend vrij DNA wordt namelijk niet alleen door kankercellen uitgestoten maar ook door andere, gezonde cellen. Hoewel kanker-cfDNA doorgaans kleiner is dan gezond cfDNA wordt wel steeds duidelijker dat kanker veel verschillende vormen aan kan nemen, en dat vertaalt zich in veel verschillende types cfDNA. De Gallieri bloedtest moet onderscheid tussen de soorten cfDNA kunnen maken, om zo niet alleen kanker vast te stellen, maar ook om welk type kanker het gaat. Pas in 2024, als de CCGA studie geheel afgerond is, is dat echt zo ver, maar tot die tijd wordt er gewerkt met een database met 15,000 bloedmonsters van patiënten met en zonder kanker.
Wanneer inderdaad blijkt dat de Gallieri bloedtest effectief is in het vaststellen van vele soorten kanker, dan kan dat voor een revolutie in de kankerdiagnostiek zorgen, niet alleen in het Verenigd Koninkrijk, maar over de hele wereld. Een eenvoudige, bloedtest is veel minder omslachtig en duur als het maken van een scan, en maakt het mogelijk om veel kankers in een vroeg stadium op het spoor te komen. En dat leidt tot betere resultaten voor de patiënt.
Referenties
Website van GRAIL https://grail.com/
