De geneesmiddelen tocilizumab en sarilumab blijken effectief te zijn bij de behandeling van ernstig zieke COVID-19 patiënten die op de Intensive Care belanden. Dat is onlangs aan het licht gekomen bij het grote internationale REMAP-CAP onderzoek waarbij wordt gekeken naar de inzet van bestaande middelen bij COVID-19. De Europese coördinatie van die studie ligt bij UMC Utrecht.
Het Randomised, Embedded, Multifactorial, Adaptive Platform for Community Acquired Pneumonia (REMAP-CAP)-onderzoek is een in 2014 gestarte doorlopende internationale studie naar de behandeling van longontsteking op de Intensive Care. Maar toen een jaar geleden de coronapandemie zich aandiende is de studie uitgebreid naar COVID-patiënten. Inmiddels doen bijna 300 ziekenhuizen wereldwijd mee aan dit onderzoek. De Europese Unie sponsort de studie.
De studieopzet van REMAP-CAP verschilt van die van een traditionele klinische studie, en dat brengt bepaalde voordelen met zich mee. In het gebruikelijke dubbelblind onderzoek wordt maar een beperkt aantal behandelingen vergeleken. REMAP-CAP maakt gebruik van geplande tussentijdse analyses, waarbij het testen van een interventie wordt afgesloten zodra er voldoende bewijs is voor een conclusie. Ook kunnen meerdere groepen behandelingen tegelijkertijd worden onderzocht. Nieuw beschikbare behandelingen kunnen meteen in de studie worden verwerkt, terwijl de studie doorloopt; een enorm voordeel in een pandemie.
In het geval van toculizumab en sarilumab ging het om een onderzoek naar de mogelijke effectiviteit van immuundempende middelen als COVID-behandeling. Deze medicijnen in Nederland voorgeschreven bij onder andere reumatoïde artritis. Ze remmen het immuunsysteem af en dempen de overmatige ontstekingsreactie. Volwassen patiënten met COVID-19 op de IC kregen in de deelnemende ziekenhuizen tocilizumab, sarilumab, anakinra, interferon bèta 1a of geen remmer van het immuunsysteem toegediend. In de tussentijdse analyses werd gekeken naar de verschillen in sterfte en de duur van de ondersteuning van hart en longen.
Het REMAP-CAP-onderzoek laat zien dat IC-patiënten die tocilizumab of sarilumab toegediend krijgen, minder lang ondersteuning nodig hebben van hart en longen. Ook hebben zij een betere overlevingskans. De Utrechtse onderzoekers stellen dat tocilizumab en sarilumab een kwart van de sterfte onder COVID-patiënten op de IC kunnen voorkomen.
Eerder bleek uit een andere deelstudie van REMAP-CAP dat ook ontstekingsremmer hydrocortison werkt tegen corona. Met sarilumab en toculizumab erbij zijn er nu dus drie ‘nieuwe’ middelen die op de IC ingezet kunnen worden bij ernstig zieke COVID-19-patiënten.
