De kogel is door de kerk: de Hoge Flux Reactor (HFR) in het Noord-Hollandse Petten wordt vervangen door de nieuwe PALLAS-reactor. Dat was een van de plannen uit de troonrede, waarin het kabinet nieuw beleid voor het komende jaar presenteert. Met de vervanging van de verouderde reactor in Petten wordt de productie van medische isotopen gewaarborgd, en daarmee wordt de behandeling van kankerpatiënten in Nederland en daarbuiten veilig gesteld. KWF-directeur Johan van de Gronden noemt dit dan ook “goed nieuws voor patiënten in Nederland en ver erbuiten.”
De PALLAS-reactor wordt gebouwd met steun van de Europese Unie, die er zeer op gebrand is de productie van medische isotopen binnen Europa te waarborgen zodat Nederland en Europa niet afhankelijk worden van levering uit andere landen. Dagelijks worden er in Europa 30.000 mensen met medische isotopen uit Petten behandeld.
Met de medische isotopen worden niet alleen mensen behandeld, maar ze worden ook ingezet in de diagnostiek. Met behulp van straling kan een ‘foto’, bijvoorbeeld een PET- of SPECT-scan, worden gemaakt. Met deze scans kan de functie van organen in beeld worden gebracht, en kunnen bepaalde ziektebeelden worden vastgesteld. ”Zonder medische isotopen kunnen wij helemaal niks. Dan kan onze afdeling Nucleaire Geneeskunde van het Antoni van Leeuwenhoek wel sluiten”, zegt Dr. Marcel Stokkel, Hoofd Nucleaire Geneeskunde van het Antoni van Leeuwenhoekziekenhuis.
Vorig jaar ontstond er grote ongerustheid in Europa over dreigende tekorten aan medische isotopen. Met name aan Molybdeen-99 werd een groot tekort gevreesd. Dit isotoop wordt wereldwijd bij 80% van alle bestralingen gebruikt, en de helft van de mondiale productie komt uit België en Nederland. De reactor in Petten staat in zijn eentje garant voor ruim een kwart van al het Molybdeen-99 wereldwijd. De reactor is echter ruim 60 jaar oud en feitelijk ‘op’.
Wereldwijd zijn er zes reactoren die isotopen produceren, en de Hoge Flux Reactor (HFR) in Petten is daarvan de belangrijkste. De HFR is verantwoordelijk voor de levering van 35% van alle isotopen wereldwijd en voor maar liefst 65% in Europa. De HFR is eigendom van de Europese Unie.
De veroudering van de HFR gaat gepaard met een sterk toenemende vraag naar radio-isotopen. Daardoor is de prijs van sommige isotopen wereldwijd sterk gestegen, soms met meer dan 300%. Dat maakt dat de zorg voor kankerpatiënten verder onder druk komt te staan, en dat onderstreept het belang van eigen isotopenproductie binnen de EU. Bovendien is het heel belangrijk dat de isotopen snel geleverd kunnen worden aan ziekenhuizen. Sommige isotopen moeten al binnen een paar uur toegediend kunnen worden, en dat lukt niet als ze uit andere werelddelen moeten komen.
Wat de reactor in Petten zo bijzonder maakt is dat hier de reactor en de molybdeenverwerkingsfaciliteit op dezelfde locatie staan, een situatie die verder alleen in Australië bestaat. Dit biedt tal van voordelen, niet in de laatste plaats het voorkomen van transport van radioactieve materialen over de weg. Omdat transporttijden worden vermeden is ook de opbrengst van het gehele productieproces groter (er vervalt minder molybdeen tijdens het proces) en daarmee de afvalstroom geringer.
PALLAS moet in 2025 operationeel worden. De EU ondersteunt het PALLAS-project, niet alleen vanwege de productiecapaciteit die nodig is voor de Europese toekomstige voorzieningszekerheid, maar ook vanwege het behoud van de hoogwaardige kennisinfrastructuur in Petten voor het onderzoek naar en de ontwikkeling van nieuwe therapieën. De Europese Commissie ziet PALLAS als het meest gevorderde initiatief om voorzieningszekerheid in Europa te kunnen waarborgen en stelt geld ter beschikking om de reactor te realiseren. Met het besluit van de Nederlandse regering kan er nu daadwerkelijk met de bouw van PALLAS begonnen worden.
Meer informatie
Lees meer over de reactor in Petten op de website 30000perdag.nl
