In 2020 ging aan de universiteit van Antwerpen de Isala-studie van start, het grootste wetenschappelijk burgeronderzoek ter wereld naar vaginale gezondheid. Onlangs presenteerden de onderzoekers hun eerste tussentijdse bevindingen. Het blijkt de samenstelling van het vaginale microbioom vooral bepaald wordt door twee factoren: de leeftijd, en het al of niet hebben van kinderen.
Aan de Isala-studie namen 6.000 vrouwen uit Vlaanderen deel. De onderzoekers ontdekten dat lactobacillen bij 80% van hen de meest voorkomende bacteriesoort waren. Lactobacillen worden in verband gebracht met een gezond vaginaal microbioom. De samenstelling van dat microbioom verandert wel naarmate vrouwen ouder worden. Daarnaast blijkt het ook een verschil uit te maken of een vrouw kinderen heeft gekregen. Wanneer dat gebeurt worden er ook bacteriën aangetroffen die een rol spelen in de opbouw van een gezonde darmflora bij pasgeborenen.
Ook anticonceptie is van invloed op het vaginaal microbioom. Vrouwen die de combinatiepil – met oestrogenen en progesteron – nemen, hebben in het algemeen meer lactobacillen dan vrouwen die een spiraaltje gebruiken. En ook het gebruik van maandverband of inlegkruisjes zorgt volgens het onderzoek een iets diverser microbioom, maar wel minder lactobacillen. Bij gebruik van een menstruatiecup hadden de vrouwen verhoudingsgewijs meer lactobacillen.
De onderzoekers stelden vast dat het vaginaal microbioom op zich behoorlijk stabiel is en niet snel wordt verstoord, maar leefstijlfactoren spelen wel degelijk een rol. Vrouwen die veel groenten en vis eten blijken iets meer lactobacillen in hun vaginaal microbioom te hebben dan vrouwen die dat niet doen. Het drinken van gesuikerde dranken en het eten van relatief veel vlees heeft juist een negatieve invloed op de lactobacillen.
Uit de monsters van het vaginale microbioom van de deelnemende vrouwen worden door de Antwerpse onderzoekers daarnaast veelbelovende gezonde bacteriën geïsoleerd en verder opgekweekt. Het is de bedoeling om op die manier ‘levende geneesmiddelen’ te kweken, die dan in plaats van antibiotica toegediend kunnen worden.
Het onderzoek gaat intussen verder. Een nieuwe fase van de studie zal zich later dit jaar richten op het vergelijken van vaginale microbiomen bij vrouwen die samen onder een dak leven, zoals moeders en dochters, zussen, partners of vriendinnen. Hebben zij een vergelijkbaar vaginaal microbioom of juist niet? Daar hopen de Antwerpse onderzoekers binnenkort een antwoord op te kunnen geven.
De naam Isala-studie is een eerbetoon aan Isala Van Diest (1842-1916), de eerste vrouwelijke arts in België.
Meer informatie
