Voor het derde jaar op rij zijn er tekorten aan meer dan duizend medicijnen. Dat blijkt uit de jaarcijfers van KNMP Farmanco over 2021 die onlangs verschenen zijn. Weliswaar is het tekort iets minder nijpend dan in 2020, toch zien de apothekers van Nederland geen reden tot juichen. “Hoewel er sprake is van een afname ten opzichte van een jaar eerder, ervaren wij dit niet zo aan de balie. De vlag gaat nog lang niet uit”, stelt KNMP-voorzitter Aris Prins. “Patiënten, apothekers en andere zorgverleners ondervinden hier enorme last van.”
Geneesmiddelentekorten zijn er al langere tijd in Nederland. Sinds 2010 is er een stijgende lineaire trendlijn, met in 2019 en 2020 nog verdere uitschieters naar boven. Gehoopt wordt wel dat die lijn dit jaar doorbroken wordt omdat vanaf 1 juli een nieuwe regeling intreedt: de voorraadverplichting. Fabrikanten en groothandels moeten vanaf die datum een ‘ijzeren voorraad’ van 2,5 maand op peil houden. Deze voorraadverplichting gaat gelden voor alle geneesmiddelen die op recept verkregen kunnen worden. De KNMP had vorig jaar al becijferd dat 58 procent van de tekorten over 2021 binnen 2,5 maand was opgelost.
De KNMP wil ook aanvullende maatregelen om medicijntekorten te voorkomen. Er zouden meerdere leveranciers per voorkeursmiddel aangewezen moeten worden. Daarnaast moeten apotheekbereidingen kostendekkend worden gemaakt, en moeten geneesmiddelen dichterbij huis geproduceerd worden.
Apothekers lossen in de praktijk 99 procent van de tekorten op, door medicatie met dezelfde werkzame stof van een ander merk aan te bieden of een therapeutisch alternatief te bedenken, te importeren of zelf te bereiden. Prins: “Wij staan voor goede farmaceutische zorg. Als de voorschrijver een werkzame stof aanwijst, kan de apotheker daar als medicatiespecialist heel goed de juiste middelen bij vinden.”
Geneesmiddelentekorten ontstaan door problemen met productie, distributie en kwaliteit. Ook zijn economische redenen aan de orde. Zodra de productie na een tekort weer op gang komt, staat Nederland vaak achteraan de rij. Ons land is door de lage prijzen voor fabrikanten en het beperkte inwoneraantal geen aantrekkelijk afzetgebied.
Voor de apothekersorganisatie brengt KNMP Farmanco al 18 jaar de geneesmiddelentekorten in kaart. Indien een geneesmiddel landelijk niet verkrijgbaar is gedurende minimaal veertien dagen, noteert KNMP Farmanco een nieuw tekort voor het jaarlijkse overzicht. Meldingen door apothekers worden geverifieerd bij de fabrikanten.
