Hematologen dr. Moniek de Witte en prof. dr. Jürgen Kuball, beiden werkzaam aan UMC Utrecht, hebben van Stichting Leukemie een donatie van 150.000 euro ontvangen voor onderzoek dat zich richt op het verminderen van herpesinfecties na stamceltransplantatie bij leukemiepatiënten.
Na een stamceltransplantatie krijgen veel patiënten last van een virale infectie, vaak met het cytomegalovirus (het CMV-virus ofwel herpesvirus). Daarnaast lopen patiënten het risico dat de leukemie terugkeert.
De Witte en Kuball hebben een landelijk onderzoek opgezet waarin ze gaan onderzoeken hoe medicatie met preventieve werking tegen een herpesinfectie zo efficiënt mogelijk kan worden voorgeschreven. Dankzij de bijdrage van Stichting Leukemie kan dit onderzoek versneld van start gaan.
Zodra de stamcellen van de donor in het lichaam van de patiënt komen, kunnen de afweercellen van de donor het lichaam van de patiënt als vreemd ervaren. Dit is een omgekeerde vorm van afstoting, het wordt graft-versus-hostziekte genoemd. Daarom wordt het afweersysteem de eerste maanden onderdrukt. Bijna alle patiënten krijgen hierdoor te maken met een of meerdere virale infecties na een stamceltransplantatie. Het herpesvirus veroorzaakt verreweg de meeste infecties na een stamceltransplantatie.
Monique de Witte: “Kort na transplantatie hebben patiënten dit medicijn hard nodig, omdat ze heel kwetsbaar zijn voor ernstige CMV-problemen. Het is ook belangrijk om niet te lang met deze medicijnen door te gaan. Want CMV kan het afweersysteem ook een stimulans geven om beter te gaan werken. Dat gebeurt door geheugencellen tegen CMV te maken, maar ook kunnen deze afweercellen leukemie herkennen. Omdat bij iedere patiënt het afweersysteem in een ander tempo herstelt, willen we de patiënten op iedere poli controle het herstel van het afweersysteem in het bloed gaan meten. We weten dan precies wanneer we de medicatie kunnen stoppen en kunnen zo iedere patiënt een behandeling op maat geven. Dankzij de bijdrage van Stichting Leukemie.nl kunnen we dit belangrijke onderzoek versnellen zodat de behandeling van patiënten met acute leukemie zal verbeteren.”
Ze vervolgt: “Een CMV-vaccin zou een veel veiligere manier om de cellen van het afweersysteem te stimuleren. In het UMCU doen we veel onderzoek naar NK cellen en γδT cellen. Deze cellen van het jonge afweersysteem herstellen heel snel na stamceltransplantatie en veroorzaken geen Graft versus Host ziekte. Ze kunnen ook leukemiecellen herkennen. Er zijn verschillende soorten vaccins beschikbaar, waarvan het nog onvoldoende bekend is hoe ze kunnen bijdragen aan het immuun herstel na stamceltransplantatie. In het tweede deel van dit onderzoek worden verschillende CMV-vaccins in het lab getest, met als doel het meest krachtige vaccin te selecteren.”
Bron
