Het geneesmiddel Anakinra wordt al geruime tijd gebruikt als ontstekingsremmer voor reumapatiënten. Maar het middel blijkt ook van nut te zijn tegen bijwerkingen die worden veroorzaakt door de behandeling bloedkanker, waaronder leukemie, lymfoom en myeloom. Die ontdekking werd gedaan door onderzoekers van Radboudumc in Nijmegen en van de universiteit van Adelaide (Australië). Het werk is gepubliceerd in vaktijdschrift Scientific Reports.
Uit testen met proefdieren blijkt dat Anakinra het darmslijmvlies versterkt en ontstekingen die met chemotherapie gepaard gaan. Zo wordt de verspreiding van bacteriën uit de darm naar de bloedbaan vermindert, en daarmee wordt een belangrijke oorzaak van ontstekingen deels weggenomen.
Voor mensen met een verzwakte afweer, bijvoorbeeld vanwege chemotherapie, is dat goed nieuws. Inzet van Anakinra als ontstekingsremmer kan ervoor zorgen dat er minder antibiotica ingezet hoeven te worden. Hoofdauteur dr. Hannah Wardill, onderzoeker aan de universiteit van Adelaide: “Overmatig antibioticagebruik draagt niet alleen bij aan de ontwikkeling van resistentie tegen antibiotica, maar verhoogt ook het risico op chronische complicaties, vooral bij mensen die een stamceltransplantatie ondergaan.”
Ongeveer 1,24 miljoen mensen wereldwijd krijgen jaarlijks de diagnose bloedkanker, zoals leukemie, lymfoom en myeloom. In de afgelopen 10 jaar is de prevalentie van bloedkankers met 40% toegenomen. Volgens prof. Nicole Blijlevens, hoofdauteur en hematoloog aan het Radboudumc, zegt dat een beter begrip van de oorsprong van infecties heeft geleid tot het zoeken van alternatieve oplossingen om bacteriën te bestrijden: “Terwijl we vroeger dachten dat infecties voornamelijk kwamen van externe bronnen zoals oppervlakken en apparatuur in het ziekenhuis, weten we nu dat ze voornamelijk komen van binnenin de darmen.”
“Dit inzicht heeft onze aandacht opnieuw gericht op hoe we kunnen voorkomen dat deze bacteriën zich verplaatsen van de darm naar het bloed”, gaat Blijlevens verder. “We hebben aangetoond dat Anakinra, dat gewoonlijk wordt gebruikt om reumatoïde artritis onder controle te houden, geen bijwerkingen geeft bij mensen die een hoge dosis chemotherapie krijgen. Decennialang hebben we vertrouwd op antibiotica om infecties te voorkomen, maar dit nieuwe werk suggereert dat er misschien alternatieven zijn om onze afhankelijkheid van antibiotica te minimaliseren. We moeten manieren vinden om het gebruik van antibiotica te beperken, vooral in de kankerzorg, maar we moeten dit voorzichtig doen en op basis van het juiste bewijsmateriaal.”
Anakinra is goedgekeurd voor gebruik in Australië en Nederland voor artritis, en wordt momenteel in Nederland onderzocht voor gebruik in de kankerzorg.
Referentie
