Bij de behandeling van kanker wordt vaak gebruik gemaakt van combinatietherapieën, waarbij naast immunotherapie of chemotherapie ook bestraling wordt ingezet. Maar een recent onderzoek door wetenschappers van de universiteit van Manchester (Verenigd Koninkrijk) lijkt aan te tonen dat bestraling mogelijk de immuuntherapie juist tegenwerkt. Onderzoekers ontdekten dat bestraalde kankercellen tijdelijk minder goed aangevallen worden door natural killer (NK) en cytotoxische T-cellen.
Hoofdonderzoeker dr. Daniel Davis legt uit dat radiotherapie een ontstekingsreactie kan oproepen die het eigen afweersysteem mobiliseert tegen de tumorcellen. “Maar in experimenten met gekweekte cellen in het laboratorium ontdekten we dat bestraling van kankercellen verrassend genoeg tot een tijdelijke resistentie van die cellen leidde tegen twee typen afweercellen.”
Het gaat nadrukkelijk vooralsnog alleen om laboratoriumonderzoek, waarschuwt Davis. Het is nog veel te vroeg om iets te zeggen over het eventueel aanpassen van behandelingen. “Maar deze experimenten laten wel zien dat we meer aan de weet moeten komen over hoe bestraling de reactie van ons afweersysteem beïnvloedt. Zo kunnen we dan de beste manier vinden om radiotherapie te combineren met andere behandelingen, zoals CAR T-celtherapie of checkpointremmers.”
Bestraling van kankercellen bleek tijdelijk te leiden tot een significant verbeterde weerstand tegen de NK-cellen. Het effect werd door de onderzoekers waargenomen bij een breed spectrum aan kankercellen. Het gaat om een tijdelijk effect, dat 72 uur na de radiotherapie op komt zetten, en na twee weken verdwijnt. Experimenten met muismodellen lieten ook zien dat radiotherapie leidde tot een afname in de NK-celreactie tegen de kankercellen. “Onze data laat zien dat er sprake is van behandelgerelateerde resistentie tegen cytotoxiciteit van bepaalde lymfocyten, en het is belangrijk om daar rekening mee te houden bij het opstellen van behandelprotocollen.”
Referentie
Tuomela K, Mukherjee D, Ambrose AR, Harikrishnan A, Mole H, Hurlstone A, Önfelt B, Honeychurch J, Davis DM. Radiotherapy transiently reduces the sensitivity of cancer cells to lymphocyte cytotoxicity. Proc Natl Acad Sci U S A. 2022 Jan 18;119(3):e2111900119. doi: 10.1073/pnas.2111900119. PMID: 35042775; PMCID: PMC8785960.
