Wie in de toekomst bloed doneert bij bloedbank Sanquin kan er mogelijk voor kiezen om zijn of haar bloed te laten onderzoeken op de kans op diabetes, hart- en vaatziekten of kanker. Komend jaar begint Sanquin met pilots waarbij bloeddonoren allerlei preventieve informatie aangeboden kunnen krijgen.
Al het bloed en plasma dat Sanquin inzamelt wordt hoe dan ook altijd al getest op de aanwezigheid van bloedoverdraagbare ziekten en andere waarden, in het kader van veiligheid en kwaliteitsbewaking. Het is niet heel moeilijk om dat bloedonderzoek uit te breiden, redeneert men bij Sanquin. Door donoren die dat willen meer informatie over hun bloed en hun gezondheid aan te bieden kunnen er mogelijk ziektes voorkomen worden, en daarmee zorgkosten bespaard.
Sanquin-CEO Tjark Tjin-A-Tsoi licht de geplande pilots nader toe. “Waar we onder andere naar speuren zijn subtiele veranderingen in combinaties van biomarkers, waardoor in een heel vroeg stadium, nog voordat een probleem zich echt voordoet, kunnen signaleren dat er waarschijnlijk een probleem aan het ontstaan is. Liefst op een moment dat relatief eenvoudig, snel en goedkoop door de donor of medische zorg kan worden ingegrepen.”
“In brede zin kunnen we met dergelijke kennis en de preventieve analyses die zo mogelijk worden de exploderende gezondheidskosten in onze samenleving helpen indammen. Want door de grote aantallen gegevens die we kunnen analyseren, kunnen we mogelijk ook ontdekken welke signalen er aan ziekte vooraf gaan. In een tijd dat hart- en vaatziekten, diabetes, kanker maar ook pandemieën zoveel mensen in de samenleving treffen, is preventieve gezondheidszorg echt iets waarin we als samenleving moeten investeren.”
Volgens Sanquin wil een heel groot deel van de ongeveer 400.000 donors meewerken aan het initiatief, en ongeveer driekwart van hen stelt er prijs op om te horen of er iets in het bloed gevonden wordt. Allereerst is het de bedoeling dat gegevens die al gemeten worden nader geanalyseerd worden: hemoglobine, ferritine (ijzergehalte), bloeddruk, hartslag, bloedgroep en uitslagen van testen op infectieziekten. Die onderzoeken kunnen worden uitgebreid met research naar de vroege stadia van diabetes, hart- en vaatziektes, immuunproblemen en kanker.
De gevonden gegevens zijn niet alleen belangrijk voor de donor in kwestie maar ook voor het medisch onderzoek in het algemeen. Omdat bloeddonoren doorgaans meermalen per jaar bloed af laten nemen ontstaan er unieke en waardevolle datareeksen, die een epidemiologisch beeld kunnen schetsen. Tjin-A-Soi: “Met onze kennis en landelijk dekkende infrastructuur, maar vooral ook door het continu doen van screenings door het hele land, vormt Sanquin in feite een early warning-systeem voor allerlei ziekteveroorzakers, zoals nieuwe virussen. Ook bij pandemieën. We hebben tijdens deze coronacrisis goed onderzoek kunnen verrichten naar antistoffen in bloed. En ook het Westnijl-virus werd vorig jaar via Sanquin gedetecteerd.”
