‘Slimme naald’ stelt kankerdiagnose in seconden in plaats van weken

december 2019 Zorg van de Toekomst Eline Feenstra

Een ‘slimme naald’ die met behulp van lichtmeting kankercellen vrijwel meteen herkent: met die vinding kwamen wetenschappers van de Universiteit van Exeter (VK) recent naar buiten.
Met behulp van de zogeheten Raman spectroscopie wordt licht gemeten dat wordt weerkaatst door weefsels die met een lage-energie laser beschenen worden. Gezond weefsel weerkaatst licht op een andere manier dan ziek weefsel dat doet. Dankzij deze manier van scannen kunnen specialisten vrijwel meteen een diagnose stellen.

Vooral bij lymfoom, doorgaans een lastig te detecteren kankersoort, blijkt de Raman-naald heel effectief te zijn. Onderzoeksleider prof. Nick Stone legt uit dat de Raman-naald moleculaire mutaties ‘ziet’, en dat elke verdachte plek op die manier onderzocht kan worden zolang hij bereikbaar is met de naald.

De ‘slimme naald’ bestaat uit optische glasvezel binnenin een dunne naald waarmee kanker onderhuids opgespoord kan worden, zoals bijvoorbeeld in lymfeklieren.

Seconden

De huidige diagnostiek kan zowel invasief zijn –denk aan biopsieën en puncties- en daarnaast nemen ze veel tijd in beslag, wat voor grote onzekerheid zorgt bij de patiënt. In het geval van mensen bij wie een lymfoom vermoed wordt, moet er een biopt afgenomen worden, dat vervolgens onderzocht moet worden. Een voor de patiënt onprettige ingreep, en een proces dat wel twee weken kan duren voordat er resultaat is. De ‘slimme naald’ reduceert dat tot enkele seconden.

De Raman-naald is in het laboratorium getest op 68 proefmonsters, en daar heeft bewezen goed onderscheid te kunnen maken tussen gezond en ziek weefsel. Nu start een klinische trialfase met patiënten in meerdere Britse klinieken, die naar verwachting drie jaar zal duren.

Bron
1. Universiteit van Exeter, VK.