Een bloedtest blijkt in staat te zijn om 18 types kanker te herkennen. Dat is de ontdekking van promovendus Sjors In ’t Veld, verbonden aan de afdeling Neurochirurgie en het Hersentumorcentrum Amsterdam van Amsterdam UMC. Hij onderzocht de toepassing van de zogeheten thromboSeq-technologie op bloedmonsters van kankerpatiënten. Wetenschappelijk tijdschrijft Cancer Cell besteedde recentelijk aandacht aan dit onderzoek.
Van thromboSeq was al bekend dat het in staat was om kankerpatronen in het RNA van bloedplaatjes te ontdekken. Onder invloed van moleculen die afgescheiden worden door een tumor blijkt het RNA in bloedplaatjes te muteren. De tumor ‘kaapt’ op die manier als het ware de bloedplaatjes om zo via de bloedbaan uit te zaaien. In een eerdere studie werd aangetoond dat thromboSeq 6 soorten kanker kon herkennen, maar inmiddels is het systeem verbeterd en kunnen 18 kankersoorten gedetecteerd worden.
Een internationaal team, waar ook In ’t Veld deel van uitmaakte, onderzocht bloed van ruim 2.300 mensen. De onderzoekers legden de nadruk op het herkennen van gezonde mensen met een niet-afwijkend bloedplaatjespatroon. Op die manier moeten vals-positieve resultaten uit het systeem gefilterd worden. Momenteel herkent thromboSeq gezond bloed in 99% van alle gevallen. Daarnaast traceerde de nieuw ontwikkelde test de aanwezigheid van kanker bij ongeveer 66% van de ruim 1.000 stadium I-IV kankerpatiënten en in de helft van 352 stadium I-III tumoren.
De bloedtest alleen is niet voldoende voor een diagnose: wanneer iemand een positieve uitslag krijgt worden er vervolgonderzoeken ingezet zoals scans of een weefselbiopt, en pas dan wordt de definitieve diagnose bekend. ThromboSeq helpt echter ook doordat het systeem in staat is om de locatie van de tumor te kunnen herkennen. Dit biedt de mogelijkheid om de vervolgtesten doelgerichter in te zetten.
Toch is het voorlopig nog niet zo ver dat de thromboSeq test breed uitgerold zal worden. Het blijkt namelijk dat er meer aandoeningen zijn waarbij het RNA in de bloedplaatjes verandert dan alleen kanker. Ook bij mensen met multiple sclerose of met pulmonale hypertensie worden de afwijkingen gezen, en dat leidt tot onjuiste kankerdiagnoses. Maar naarmate de test vaker ingezet wordt zal het lerend algoritme alleen maar slimmer en beter worden in het daadwerkelijk herkennen van wat kanker kan zijn, en wat niet. Uiteindelijk zullen er ook klinische studies uitgevoerd moeten worden, waarbij thromboSeq grotere groepen patiënten moet testen, zoals mensen die meer kans hebben om kanker te krijgen vanwege een genetische afwijking.
Het onderzoek rond thromboSeq kon alleen tot stand komen dankzij het Amsterdam UMC Liquid Biopsy Center waar sinds enkele jaren bloedmonsters van kankerpatiënten verzameld worden, die onder behandeling zijn bij Amsterdam UMC. Het huidige onderzoek werd onder andere gefinancierd door Stichting STOPHersentumoren.nl, de Marie-Curie ITN European Liquid Biopsy Academy en het KWF. De onderzoekers zijn momenteel op zoek naar aanvullende subsidies om het onderzoek verder voort te zetten.
Referentie
