De meesten van ons kunnen er niet meer buiten: ons mobieltje. Ermee bellen doen we eigenlijk nog amper, maar fotograferen, gamen, muziek luisteren, video’s streamen en appen des te meer. In Nederland spenderen we gemiddeld 2 uur en een kwartier per dag aan onze smartphone. Maar heeft dat gevolgen voor onze gezondheid? Toch wel. We hebben tien redenen gevonden om het mobieltje toch af en toe even rust te gunnen.
Wanneer heb je je telefoon voor de laatste keer schoongemaakt? En dan bedoelen we niet: even tegen het scherm hijgen en dan je mouw eroverheen. Nee: echt schoongemaakt, met een desinfecterend middel of desnoods een drupje handgel. Telefoons blijken vaak een bron van bacteriën te zijn. Een recente Amerikaanse studie ontdekte zelfs dat 1 op de 6 telefoons E.coli bacteriën meedroeg, en dat is een gevaarlijke ziekteverwekker. En zeg eens eerlijk… gebruik je je telefoon ook als je op de wc zit?
Text Neck Syndrome, afgekort tot TNS. Fysiotherapeuten hebben er inmiddels hun handen vol aan: mensen die veel te veel tijd met hun kin op de borst zitten omdat ze continu naar hun schermpje aan het turen zijn. Dat zorgt voor spanning van de nekspieren die kan doorstralen naar de schouders en armen. Probeer dat te voorkomen door de telefoon hoger te houden zodat je meer recht voor je uit kijkt, en door minstens een keer per 20 minuten even wat rek- en strekoefeningen te doen. Of… even de telefoon weg te leggen. Ook niet bepaald een weldaad voor je nek en schouders: ‘handsfree’ bellen met je telefoon tussen je nek en oor geklemd terwijl je handen wat anders doen. Dat zorgt vrij snel voor stevige nekklachten. Als je dus veel handsfree gesprekken voert, investeer dan in een headset.
Een ongeluk heeft ook een duidelijk negatief effect op je gezondheid, en het behoeft dan ook geen betoog dat mobieltjes en autorijden of fietsen niet samen gaan. Een paar seconden onachtzaamheid zijn voldoende om een ongeluk te veroorzaken. Studies hebben becijferd dat je tijdens het sturen of lezen van een appje 23 keer zo veel kans op een ongeluk hebt als wanneer je normaal op de weg let. En het blijkt niet eens zo veel uit te maken of je ‘voice text’ en je berichtjes dicteert in plaats van typt. Overigens: ook gewoon telefoneren terwijl je rijdt is gevaarlijk en verhoogt je kans op een ongeluk met 400%.
Eigenlijk is de naam ‘mobieltje’ misleidend, want mobiel zijn en appen gaan niet echt goed samen. Als je al lopend naar je schermpje tuurt zie je immers niet veel anders. Een misstap of botsing is dan snel gemaakt. Wat misschien minder bekend, maar zeker zo verontrustend is, is dat de meeste ongelukken met mobieltjes gewoon thuis gebeuren. Gebruik je mobiel dus liever stationair.
Ons dag- en nachtritme wordt in hoge mate bepaald door licht, en dan met name de kleur ervan. Als aan het eind van de dag het zonlicht steeds roder wordt maakt ons lichaam melatonine aan om ons voor te bereiden op een gezonde nachtrust. En ’s morgens gebeurt het omgekeerde naarmate er meer blauw licht in het zonlicht komt. Datzelfde licht in het blauwe spectrum wordt ook uitgestraald door beeldschermen van laptops, televisies en mobieltjes. Als je dus ’s avonds te veel naar een scherm tuurt verstoor je de melatonine-aanmaak van je lichaam en daarmee dus ook je nachtrust. Ga dus niet in bed nog even een uurtje facebooken voordat je gaat slapen. Of draag desnoods een speciale bril die blauw licht wegfiltert.
Wie veel tekstberichtjes typt kan last krijgen van ‘trigger thumb’, waarbij je duim vast komt te zitten in een gebogen positie, en waarbij het pijnlijk is om hem weer te strekken. De medische term voor deze aandoening is tendovaginitis stenosans, en het is een aandoening waarbij de buigpezen van één van de vingers of van de huls rondom de buigpezen zijn ontstoken (de peesschedetunnel). Het is een vervelende aandoening, die vanzelf over kan gaan maar waarvoor soms een corticosteroïdeninjectie nodig is, of zelfs een operatie. Een ander duimprobleem is artritis. En hoewel niet aangetoond is dat veelvuldig smartphonegebruik artritis veroorzaakt staat wel vast dat het de symptomen verergert.
In principe zijn smartphones ‘ontstoord’ en zullen ze pacemakers of andere geïmplanteerde medische apparaatjes niet ontregelen, maar toch is het verstandig om de smartphone niet te dicht bij te houden. En datzelfde geldt ook voor hoorapparaten en cochleaire implantaten. Het kan zeker geen kwaad om advies in te winnen of je medische devices wel helemaal compatibel zijn met smartphones.
Dat blauwe licht dat we al noemden kan ervoor zorgen dat je snel last krijgt van vermoeide ogen en hoofdpijn krijgt. Dat kan ernstiger zijn dan je denkt: er kan zelfs hoornvliesschade optreden die niet overgaat met rust en soms alleen operatief verholpen kan worden. Neem dus af en toe een schermpauze en staar niet te lang onafgebroken naar je mobieltje of beeldscherm.
Studies tonen aan dat mobieltjes daadwerkelijk in de weg staan van contact met mensen waar je fysiek mee in gesprek bent. Zelfs als je tijdens een etentje bijvoorbeeld je telefoon binnen handbereik op tafel hebt liggen, dan ben je toch niet helemaal gefocust op je gesprekspartner en constant afgeleid, ook als er geen berichtjes binnenkomen. Het blijkt voor de meeste mensen onmogelijk om toch niet af en toe even op dat schermpje te kijken. Er is dus veel voor te zeggen om tijdens zulke momenten de telefoon even uit het zicht te plaatsen. Er zijn speciale doosjes verkrijgbaar waarin je tijdens een etentje of een goed gesprek de telefoon aan het zicht onttrekt.
Ter geruststelling noemen we tot slot ook graag iets waar je je vooralsnog geen zorgen over hoeft te maken: smartphones veroorzaken geen kanker of hersentumoren. Er wordt al decennialang onderzoek gedaan naar de vraag of het schadelijk is om een mobieltje tegen je oor te houden, maar er is nooit eenduidig bewijs voor geleverd dat dat zo is. Wie zich zorgen maakt over de mogelijke gevolgen van straling en elektromagnetisme kan er natuurlijk altijd voor kiezen om door middel van een headset te bellen.
