Hoewel dr. Stephan Moll een expert is op het gebied van diep veneuze trombose (DVT) behandelingen, werd hij nu toch wel voor een heel bijzondere uitdaging gesteld: voor het eerst is er een trombosebehandeling verricht bij een astronaut in de ruimte.
Er zaten al twee maanden van de reis op voor de astronaut die voor een zesmaandelijkse missie naar de ruimte was gestuurd, toen zich plotseling een probleem voordeed. Er bleek sprake te zijn van een bloedprop in zijn halsader. Nog nooit eerder heeft zich een dergelijk probleem voorgedaan in de ruimte. Het was dan ook een grote uitdaging om een behandeling te vinden die geschikt is voor een omgeving zonder zwaartekracht.
Vanwege het tijdsgebrek kon dr. Moll niet zelf naar het International Space Station (ISS), maar evalueerde hij de patiënt vanaf aardse bodem. DVT-patiënten ondergaan normaliter een behandeling met bloedverdunners voor tenminste drie maanden, om te voorkomen dat de bloedprop groter wordt. Wanneer er sprake is van een ongeval kunnen deze bloedverdunners er echter wel voor zorgen dat inwendige bloedingen moeilijk te stoppen zijn. Dergelijke complicaties zouden acuut behandeld moeten worden. Dit is echter natuurlijk een stuk lastiger in de ruimte.
Het ISS heeft slechts een kleine voorraad medicijnen aan boord waardoor dr. Moll en een team van NASA-artsen ook gelimiteerd in hun behandelopties waren. Er was slecht een beperkte hoeveelheid van de bloedverdunner enoxaparin aanwezig. Dr. Moll adviseerde een dosis enoxaparin die hoog genoeg was om de bloedprop te behandelen, maar voldoende van het middel spaarde om de astronaut te kunnen behandelen totdat de volgende lading medicatie was geleverd.
Enoxaparin werd gedurende ongeveer 40 dagen in de huid van de astronaut geïnjecteerd. Op dag 43 kwam een nieuwe lading medicatie binnen bij het ISS. Ditmaal bestaande uit het middel apixaban dat oraal ingenomen moest worden. Tijdens het behandelproces van meer dan 90 dagen maakte de astronaut echo’s van zijn eigen nek onder begeleiding van een radiologieteam op aarde. Vier dagen voor de terugkeer van de astronaut op aarde is de behandeling met apaxiban gestopt. De artsen wilden hiermee voorkomen dat eventuele schade tijdens het landingsproces zou verergeren door gebruik van het middel. De astronaut is veilig geland en een verdere behandeling van de bloedprop was niet nodig.
Bron
1. New England Journal of Medicine
