In de wereldwijde strijd tegen het coronavirus richt het onderzoek zich op drie dingen. Een vaccin, dat moet voorkomen dat mensen geïnfecteerd raken. Een geneesmiddel, dat mensen die ziek worden weer beter maakt. En een betrouwbare, goedkope en snelle testmethode. Op dat laatste gebied start de universiteit van het Belgische Luik in september met een grootschalig experiment. Zo’n 30.000 studenten en medewerkers nemen wekelijks een speekselmonster bij zichzelf af en laten dat analyseren.
Als op deze manier snel een beeld ontstaat over infectieclusters, dan kan het systeem uitgerold worden over andere universiteiten, scholen en zelfs bedrijven. De speekseltest is ontwikkeld door wetenschappers van de Luikse universiteit. Studenten kunnen zelf thuis speeksel in een buisje doen, dat verzegelen en inleveren om in een laboratorium getest te worden. Dezelfde avond krijgen de studenten dan al het resultaat te horen.
Speekseltesten zijn goedkoper, eenvoudiger en sneller te analyseren dan de neus- en keelholtemonsters die momenteel de norm zijn. Veel mensen ervaren de afname van een nasofaryngeaal staal als onprettig omdat er een wattenstaafje diep in de neus en keel wordt gestoken.
Toch heeft die laatstgenoemde testmethode een hoger betrouwbaarheidsgehalte dan een speekseltest, en dat is een van de redenen waarom speekseltesten niet de standaard zijn. Een neus- en keelmonster is in 80% van de gevallen in staat het virus aan te tonen, terwijl een speekselmonster dat in 60% van de gevallen doet. Vooral als mensen een lagere hoeveelheid van het virus meedragen, wat vaak bij jongere geïnfecteerden het geval is, scoort de speekseltest minder goed. Maar de wetenschappers achter het Luikse experiment zijn van mening dat de wekelijkse herhaling van de test dat gebrek ruimschoots compenseert.
Wat de Luikse speekseltest uniek maakt is dat er bij het afsluiten van het speciale plastic speekselbuisje, waarin iemand alleen maar hoeft te spugen, een stof aan het speekselmonster wordt toegevoegd die het virus onschadelijk maakt. Dat betekent dat het veel minder ingrijpend wordt voor laboratoria om dat speekselmonster te verwerken, omdat er minder stringente beschermingsmaatregelen nodig zijn. Daarnaast is het de bedoeling dat de speekselmonsters in Luik in groepjes van 6 tegelijk getest worden. Zit er een positief monster bij, dan worden de stalen individueel opnieuw getest. Deze werkwijze verhoogt de snelheid en drukt de kosten, is de gedachtegang. Het is de bedoeling dat er in september 50.000 speekseltesten per dag geanalyseerd kunnen worden, en in oktober moeten dat er 90.000 zijn. Philippe De Backer, federaal minister voor o.a. Digitale Agenda en verantwoordelijk voor het Belgische testbeleid heeft toegezegd zich sterk te maken voor voldoende testcapaciteit. Ook verzekert hij dat er voldoende reagentia beschikbaar zullen zijn om de testen te kunnen uitvoeren.
De federale Belgische regering volgt het Luikse experiment met grote belangstelling en heeft speciale toestemming verleend om de speekseltests doorgang te laten vinden zonder dat daarvoor eerst EMA-goedkeuring voor nodig is. Als blijkt dat de wekelijkse testen in Luik succesvol zijn, dan is het denkbaar dat wekelijkse speeksel-thuistests onderdeel gaan vormen van de nationale Belgische coronastrategie.
Meer informatie
Lees het (Engelstalige) persbericht van de universiteit van Luik.
