De discussie woedt al jaren: de zorgkosten lopen uit de hand, en het lijkt erop dat de reden duidelijk is. Opiniemakers wijten het aan de vergrijzing en de stijgende medicijnprijzen. Maar de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) is van mening dat het allemaal een stuk genuanceerder ligt.
Volgens de VIG is het een feit dat nieuwe medicijnen steeds gecompliceerder zijn en niet langer generiek van aard, bedoeld voor de behandeling van grote groepen. Er is een verschuiving gaande naar steeds meer individuele behandelingen, zoals gentherapie en celtherapie. Dure behandelingen, maar wel met navenante resultaten. De VIG betoogt dat de medicijnuitgaven niet alleen vanwege de medicijnprijzen onbeheersbaar worden. “Laten we niet overschakelen naar paniekvoetbal, op basis van incidenten en onjuiste aannames’, zegt Carla Vos, hoofd Kennis & Beleid bij de VIG.”
Volgens de VIG nemen medicijnkosten al jaren ongeveer 8% van het totale zorgbudget in. Vos legt uit wat er gaande is. “Meer gespecialiseerde medicijnen zijn slechts geschikt voor kleinere patiëntgroepen, dat beperkt de budgetimpact. Bovendien heeft patentverloop van een paar grote biologicals de komende jaren een dempende invloed op de uitgavengroei. Ook dat is belangrijk, want wat nog wel eens onderbelicht blijft: nieuwe medicijnen dalen binnen tien jaar meestal fors in prijs, vanwege het aflopend patent.”
Het grootste knelpunt bij medicijnuitgaven is dat het gebruik ervan sterk groeit. Onder invloed van (vooral) de vergrijzing komen er steeds meer ziekenhuispatiënten die specialistische geneesmiddelen gebruiken. Dit aantal patiënten groeide tussen 2014 en 2018 met 20% per jaar, berekende Deloitte vorig jaar al. Die trend zet de komende jaren door.
Een ander aspect is dat medicijnen en vaccins weliswaar geld kosten, maar vooral ook veel uitgaven besparen. De COVID-19 vaccins vormen daarvan een actueel voorbeeld. Ze voorkomen enorm veel ziekenhuisopnames, overbelasting van schaars zorgpersoneel en andere zorgkosten. Vos: “Laten we naar het totaalplaatje kijken. Anders wordt het beleid penny wise, pound foolish.”
De Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG) wil de discussie graag voeren op basis van feiten. “Wij zien ook dat de totale zorgkosten stijgen”, zegt Vos. “Medicijnuitgaven stijgen verhoudingsgewijs in dezelfde lijn mee. Het heeft geen zin om vast te houden aan oude dogma’s, die bovendien niet kloppen. Oplossingen zitten vooral in een goede, accurate raming en gepast gebruik. Denk aan personalised medicine, ondersteund door een goede datastructuur. Op die manier voorkomen we onnodige behandelingen, zowel voor de patiënt als de betaler, en leveren we gericht kwaliteit. Laten we ons dáár samen op richten.”
Meer informatie
Bezoek de website van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG)
