Hoe kun je de vaccinatiebereidheid en de vaccinatiegraad opkrikken? Zodra mensen de leeftijd van 18 jaar bereiken zijn het niet langer de ouders die bepalen of een kind wordt ingeent, en dat blijkt mede de reden te zijn van de relatief lage vaccinatiebereidheid bij jongeren en volwassenen. Tijdens de COVID-19-pandemie besloten sommige landen zelfs loterijen op te zetten om zo de vaccinatiegraad te verhogen. Wie zich zou laten prikken maakte kans op een prijs. Een analyse van het effect van dit type loterij op de vaccinatiegraad in Philadelphia (Verenigde Staten) is recent naar buiten gebracht in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Human Behaviour.
In de Verenigde Staten werden tussen mei en juli 2021 in ten minste 21 staten vaccinatieloterijen opgezet met het doel om de vaccinatiegraad tegen COVID-19 te verhogen. In deze loterijen konden deelnemers vaak $100.000 of meer winnen.
De onderzoekers werkten samen met het stadsbestuur van de stad Philadelphia om in juni 2021 de ‘Philly Vax Sweepstakes’ te organiseren. In deze loterij werd bijna 400.000 dollar in prijzengeld weggeven aan mensen die zich hadden laten vaccineren tegen COVID-19. De prijzen werden driemaal uitgereikt, om de twee weken, en in totaal werden 12 geldprijzen uitgedeeld – waaronder twee hoofdprijzen ten waarde van 50.000 dollar. Om mee te doen moesten mensen minstens één dosis van een COVID-19-vaccin hebben gehad.
Als experiment werden drie willekeurige postcodes binnen de postcodes in Philadelphia met een lage vaccinatiegraad geselecteerd en werd de kans om te winnen voor gevaccineerde mensen binnen één van deze postcodes 50 tot wel 100 keer groter gemaakt, en om mensen hier attent op te maken werd dit groot uitgemeten in de media. Het effect op de vaccinatiegraad in deze geselecteerde postcodes werd vervolgens vergeleken met het effect van de loterij op de vaccinatiegraad in postcodes met een normale winkans.
In de twee weken na de aankondiging welke postcode een verhoogde winkans kreeg in de loterij werd geen toegenomen belangstelling gezien voor een COVID-19-vaccinatie vergeleken met de postcodes waar de winkans normaal was. Het verhogen van de winkans had dus geen effect op de bereidheid van mensen om zich te laten vaccineren. Uiteindelijk berekenden de onderzoekers dat er per week gemiddeld 309 vaccinaties per 100.000 inwoners extra plaatsvonden door het organiseren van de loterij, wat te weinig was om wetenschappelijk gezien een effect aan te tonen.
Daarmee bleek, in ieder geval in Philadelphia, de vaccinatieloterij geen groot succes waren wat betreft het verhogen van de vaccinatiegraad. Dit onderzoek duidt er dus op dat vaccinatieloterijen geen goed middel zijn voor het opkrikken van de vaccinatiegraad, en dat beleidsmakers andere manieren zullen moeten bedenken om dit voor elkaar te krijgen.
Referentie
